2019 елның 14 октябрендә Татарстан Республикасында цифрлы телевидениегә тулы масштаблы күчү көтелә, аның кысаларында аналоглы эфир телетапшырулары өзеләчәк. Әгәр Сез телевизор экраннарында 5 Канал, Первый, Россия 1, НТВ каналлары логотибы белән янәшә «А» хәрефен күрәсез икән, Сез аналог телетапшыруын карагыз.
Цифрлы эфир телевидениесен карау өчен теләсә кайсы телевизорга антенна кирәк, ул аналог һәм цифрлы эфир телевидениесеннән сигнал кабул итә (всеволновая). Цифрлы эфир телевидениесенә күчү кабельле телевидение, IP телевидение, спутник телевидениесе түләүле челтәрләренә тоташтырылган абонентларга, шулай ук телевизор экраннарында «А»хәрефе булмаган эфир телевидениесе абонентларына кагылмаячак. Бу очракта цифрлы эфир телетапшыруларына тоташу автомат рәвештә була.
Бу турыда тулырак әлеге сылтамадан белә аласыз: https://drive.google.com/open?id=1OPExsho-
SEIeCkkK-J4WZAIroEBMytF4

"Россия - минем тарихым. Татарстан Республикасы" тарихи паркы Казан шәһәренең “Казан ярминкәсе” күргәзмә үзәгендә урнашкан. Парк безнең дәүләтнең борынгы заманнарыннан алып бүгенге көненә кадәр булган чорлары турында сөйли. Безнең укучыларыбыз да анда экскурсиядә булып кайтты.
«Россия – минем тарихым» мультимедиа тарихи паркында дүрт экспозиция тәкъдим ителә:
«Рюриковичлар» экспозициясе - князьләр, сугышчылар һәм дипломатлар батырлыклары, көнкүреш тарихы, борынгы сәүдә юлларының роле һәм легендар бәрелешләрнең мультимедиа реконструкцияләре. Экспозициянең идея үзәге – Сергий Радонежский гөмбәзе.
«Романовлар» экспозициясе - Ватаныбызның соңгы идарә итүче династиясе идарә иткән еллар эчендә илебез кичергән гаять зур казанышлар һәм фаҗигале вакыйгалар. Романовлар нәселе династиясенә багышланган киң экранлы видеоинсталляция күргәзмәнең төп экспонаты булып тора.
Экспозиция - «1914-1945: бөек тетрәнүләрдән – Бөек Җиңүгә» - ике бөтендөнья сугышы, өч революция, гасырлык устойлар ватылуы, массакүләм репрессияләр, каты социаль экспериментлар…
Экспозиция – “1945-2016: Бөек Ватан сугышында Җиңүдән алып 2016 елга кадәр " — гадәти булмаган драматик тарихи чор яктыртыла, Анда безнең күбебез катнашты, күргәзмәнең заманча мультимедиа тулыланышы белән, ә бу – виртуаль чынбарлык очколары, СССРның гаять зур һәм якты проектларына багышланган интерактив өстәлләр, ХХ гасырның икенче яртысындагы көнкүреш мәдәнияте турында интерактив кушымталар, шулай ук эстрада, театр һәм спорт турында күп кенә мультимедиа китаплары.
Тарихи паркта барлык мәгълүмат чаралары: сенсорлы өстәлләр һәм экраннар, сыйдырышлы кинотеатрлар, лайтбокслар, коллажлар, проекторлар, сенсорлы киосклар, кинектлар бар. Экспозициядә видеоинфография, анимация, өчүлчәмле модельләштерү һәм цифрлы реконструкция алымнары кулланыла.
Укучыларыбызда яңа технологияләр ярдәмендә тарихны өйрәнү зур кызыксыну уятты, әлеге экскурсиядән алар үзләре өчен бик күп мәгълүмат ала алдылар. 

2019 ел – театр елы. Мәдәниятне үстерү максатыннан бу елны бик күп чаралар үткәрелде, төрле акцияләр, проектлар эшләнде. Әлеге юнәлеш бүгенге көндә дә дәвам итә.
Бүген Татарстанда мәктәп укучылары өчен республика музейлары, театрлары һәм китапханәләре буенча бушлай экскурсияләр оештырылды. Ә безнең гимназиядән 8 б сыйныфы укучылары Казан циркында булып кайттылар. Анда яшь кунаклар өчен масштаблы концерт программасы оештырылган иде. Аларга видеоэкраннан Татарстан Президенты Рөстәм Миңнеханов мөрәҗәгать итте. «Бүген цифрлы технологияләрнең вакыты, шул ук вакытта үзенчәлегебезне, мәдәниятебезне саклап калу бик мөһим, — дип билгеләп үтте ул, – Мин барыгызны да мәдәни марафонга кушылырга чакырам. Бу бик мөһим башлангыч, без үз тарихыбызны, мәдәниятебезне, гореф-гадәтләребезне сакларга тиеш, һәм бу проект моңа ярдәм итәчәк». Бәйрәмгә чакырылган Казан укучыларын ТР мәдәният министрының беренче урынбасары Юлия Әдһәмова, ТР Мәгариф һәм фән министры урынбасары Алсу Әсәдуллина, шулай ук «Яндекс» компаниясенең региональ белем бирү проектлары җитәкчесе Артем Корзеев сәламләде. Быел беренче тапкыр Россия Мәгариф министрлыгы һәм Мәдәният министрлыгы белән берлектә мәдәни-агарту проекты кысаларында «Яндекс» компаниясе «Мәдәни марафон» проектын оештыра. Анда барлык теләүчеләр һәм 1-11 нче сыйныф укучылары катнаша ала.

Балалар үсә барган саен мөстәкыйльрәк була башлыйлар. Бервакыт аларның үзләренең җитәрлек үскәнлекләре турында һәм өлкәннәрсез, әти-әниләрсез дә урамда йөри алуларын белдергән һәм хәтта таләп иткән көн килеп җитә. Әлбәттә,бу инициатива ата-аналарда борчу тудыра. Тик иртәме, соңмы, бала шулай да үзе генә өйдә калырга яки урамга чыгарга тиеш булачак. Шуңа күрә кечкенә яшьтән үк баланы шәхси куркынычсызлык кагыйдәләренә өйрәтергә кирәк, чөнки ул үз артыннан фаҗигале нәтиҗәләргә китерергә мөмкин булган бар нәрсәдән качарга һәм теләсә нинди экстремаль ситуациядә дөрес карарлар кабул итәргә әзер булырга тиеш.
Әлеге мәсьәләнең балаларның куркынычсызлыгы өчен мөһим икәнлеге һәр мәктәпкә дә аңлашыла. Бездә дә бүген шәхси куркынычсызлык кагыйдәләре буенча лекция үткәрелде. 16 номерлы полиция бүлеге “Япеева”ның балигъ булмаганнар белән эшләү бүлекчәсе инспекторы Ворожейкина Наталья Григорьевна һәм аның ярдәмчесе Галиева Розалия Ильшатовна балаларга урамда,өйдә һәм башка биналарда үз-үзләрен ничек тотарга, сак булырга, үзең генә калганда нишләргә, чит кешеләр белән аралашмаска, гадәттән тыш хәлләр вакытында нишләргә һ.б. кагыйдәләрне өйрәттеләр.
Укучыларыбыз әлеге әңгәмәдән үзләренә бик күп кирәкле мәгълүмат алдылар. Без аларны шәхси куркынычсызлык кагыйдәләрен үтәрләр дип ышанабыз. 

Республикабызда көн саен ниндидер чаралар, бәйрәмнәр үткәрелеп тора. Бүген, 28 сентябрь көнне дә, Г.Тукай исемендәге музейда Бәрәңге-фест үтте. Безнең 2 сыйныф укучылары сыйныф җитәкчеләре Земфира Нурисламовна белән әлеге бәйрәмдә булып кайттылар. Балаларга биредә бик ошады, чөнки анда кызыклы уеннар, ярышлар оештырылды, ә укучылар аларда бик теләп катнаштылар. Әлбәттә, әлеге уеннарда бәрәңге төп атрибут булып торды. Шулай ук Г.Тукай әсәрләре буенча рәсемнәр ясау, буяу мастер-класслары үткәрелде, яшелчәләрдән композицияләр ясалды. Укучылар бәрәңге чистарту буенча ярышларны һәм концерт та карарга өлгерделәр. Ә чараның ахырында һәр кеше бәрәңгедән перешелгән ризык – дурычмактан – авыз итә алды.
Укучыларыбызга әлеге бәйрәм ошады, шуңа да алар музейга әлеге бәйрәмне үткәргәннәре өчен бик рәхмәтле. 

Балаларның куркынычсызлык астында булулары барлык мәктәп һәм башка оешмалар өчен дә бик мөһим мәсьәлә. Шуңа да бүген гимназиябездә Вахитово тимер юл станциясенең башлыгы Турцев Дмитрий Владимирович 8-10 сыйныфлар өчен “Тимер юл станциясендә куркынычсызлык кагыйдәләре” дип аталган лекция үткәрде. Ул укучыларга тимер юл инфраструктурасында үз-үзеңне тоту кагыйдәләрен аңлаттылар.
Укучылар төп куркынычсызлык кагыйдәләрен шактый ныклы белүләрен күрсәттеләр. Тимер юл станциясенең башлыгы белән әңгәмә барышында алар бу кагыйдәләрне үтәү генә түгел, ә алар турында үзләренең якыннарына һәм дусларына сөйләячәкләр, дип билгеләп үттеләр.
Төп кагыйдә бозулар – юлның тиешле булмаган урыннарыннан йөрү, якынлашып килүче поезд алдыннан юлны чыгу, платформага кереп чыгарга яки аннан сикерергә омтылу. Урамда гаджетлар куллану, шул исәптән наушниклар аша музыка тыңлау хәлне катлауландыра, дип аңлатты тимер юл станциясе хезмәткәре. Шулай ук ул ата-аналарны балалар белән тимер юлда үз-үзеңне тоту кагыйдәләре турында сөйләшергә һәм ялларын кайда үткәрүләренә игътибар итәргә чакыра.

«Хезмәткә һәм оборонага әзер» (ГТО) Бөтенроссия физкультура-спорт комплексы — ул ил халкын физик тәрбияләүнең массакүләм спортны үстерүгә юнәлдерелгән норматив нигезе. Бу чарадан мәктәпләр дә читтә кала алмый. Хәзерге вакытта мәктәптә физкультура укытучылары тарафыннан ГТО нормаларын үтәүгә әзерлек эшләре алып барыла. 1 октябрьдән 5 октябрьгә кадәр ярышлар сыйныфлар эчендә, ә 5 октябрьдән 15 октябрьгә кадәр сыйныфлар арасында үтәчәк. Биредә иң алдынгылар гимназиябезне алдагы район ярышларында тәкъдим итәчәк. 

Мәктәптә үзидарә юк икән, ул заман белән бергә атлый алмый. Безнең мәктәп коллективы да үзидарә темасы бик актуаль, дип саный, чөнки мәктәп фәннәргә генә өйрәтергә тиеш түгел. Шулай ук ул кешене мөстәкыйль булырга, изге гамәлләр кылырга, үз гамәлләре өчен җавап бирергә, карарлар кабул итәргә, үз хокукларын якларга өйрәтергә тиеш.
Әлеге максатларга ирешер өчен гимназиябездә үзидарә органнары белән атна саен утырышлар үткәрелә, хисаплар языла. Бүген, 24 нче сентябрь көнне, мәгариф һәм мәдәният бүлекләре белән утырыш үткәрелде. Мәгариф бүлеге ел башындагы уку барышын анализласа, мәдәният бүлеге яңа уку елына куелган эшләр турында фикер алышты.
Үзидарәдә башкарылган әлеге эшләрне без бик мөһим дип саныйбыз, чөнки укучылар аларны тормыш үзгәрешләренә әзерли алырлык мәктәпкә килергә тиеш. 

Укучылар үзидарәсе - ул укучыларның үзләренә планлаштыру, үз эшчәнлеген оештыру һәм нәтиҗәләр ясау, мәктәп тормышы мәсьәләләрен хәл итүдә катнашу, кызыклы чаралар үткәрү мөмкинлеге. Шуңа да уку елы башыннан үзидарә вәкилләре башлангыч сыйныфлар өчен кызыклы викторина оештырырга булдылар. Экология, мәгариф һәм матбугат өлкәләре берләшеп, әлеге эшкә һәрберсеннән өлеш керттеләр, кызыклы фикерләрен теркәп бардылар. Викторина “Көзне яхшы беләмме?” дип аталды һәм башлангыч сыйныф укучыларының көз турында белемнәрен тикшерүгә юнәлдерелде.
Үзидарәнең алда әйтелеп үткән бүлекләре бүген дә әлеге эш өстендә эшли, билгеле бер моментларны тулыландыра, төгәлләштерә бара. Барысы да ярдәмләшеп эшләгәч, әзерлек укучылар өчен күңелле, мавыктыргыч үтә.

Заманча методик әдәбиятта укучылар үзидарәсе сүзтезмәсе астында иҗтимагый әһәмияткә ия максатларга ирешү өчен карарлар кабул итүдә һәм аларны тормышка ашыруда балаларның мөстәкыйльлеген үстерүне тәэмин итүче укучылар коллективының тормыш эшчәнлеген оештыру формасын аңлыйлар. Әлеге эш безнең гимназиябездә дә бара.
Үзидарә бүлекләренең министрлары тавыш бирү ысулы белән инде билгеләнде һәм барлык укучылар да эшкә тотынды. Алар үзләренең вазыйфалары белән янәдән таныштылар, аерым бер төгәллекләр керттеләр. Алдагы уку елындагы эшчәнлекләрен искә төшереп, анализладылар һәм бу елга эш планы буенча фикерләр алыштылар.
Үзидарә - шәхеснең уникальлеген күрсәтү, аралашу тәҗрибәсен туплау, авырлыкларны җиңеп чыгу, кылган гамәлләре өчен җаваплы, җәмәгать тәҗрибәсен үзләштерү мөмкинлеге. Әлеге сыйфатлар укучыларыбызга алдагы тормышларында җәмгыятьтә үз урыннарын табарга һәм югалып калмаска ярдәм итәчәк.