Габдулла Тукайның 139 еллыгы уңаеннан, яшь буынга рухи-әхлакый тәрбия бирүдә әдипнең тормыш юлы һәм иҗатын өйрәнү максатыннан, Арча районы Яңа Кырлай мәктәбендә XIV Республикакүләм Тукай укулары уздырылды. Гимназиянең 9 нчы сыйныф укучылары Гыйлаҗиева Ландыш һәм Сәйфетдинова Инзилә Габдулла Тукай туганнары секциясендә “Арча төбәгендәге Тукай туганнары” темасына фәнни-тикшеренү эше якладылар һәм призлы урынга лаек булдылар. Укучыларыбызны уңышлары белән котлыйбыз!

      26 нчы апрельдә татар дөньясы бөек шагыйребез Габдулла Тукайның туган көнен билгеләп үтә. Бу көн һәркайсыбызның күңелендә аерым урын алып тора. Аның иҗаты безне еларга, көләргә, уйланырга мәҗбүр итә. Аның шигырьләре күп гасырлар элек язылган булсалар да, бүгенге көнгә кадәр актуальлеген югалтмыйлар. “И туган тел, и матур тел …”– дип язган шагыйрь.Туган телен белмәгән кеше үз халкыннан да, милли тамырларыннан да аерыла, туган җиренә дә ят була.

      Шушы уңайдан гимназиянең актлар залында әлеге көнгә багышланган бәйрәм чарасы булып узды. Башта укучыларыбыз Тукай иҗаты буенча театральләштерелгән чара карадылар. Аннары Тукай шигырьләрен сөйләделәр. Кичә “Туган тел” җырын җырлау белән тәмамланды. 

      Бүген гимназиябездә  «Җиңү диктанты» халыкара тарихи акциясе булды. Бу чара бөтен Россия күләмендә рекордлы 35 мең мәйданчыкта һәм дөньяның 90нан артык илен колачлады.

      Акциядә катнашучылар - мәктәп укучылары, район укытучылары, җәмәгать эшлеклеләре һәм битараф булмаган гражданнар – 45 минут эчендә Бөек Ватан сугышына һәм махсус хәрби операциягә багышланган сорауларга җавап бирделәр. Биремнәрнең 20 проценты махсус хәрби операциягә кагыла.

      “Җиңү диктанты” халыкара акциясе «Бердәм Россия» тарафыннан 2019 елдан бирле үткәрелә.

      Яшь буынга рухи-әхлакый тәрбия бирүдә Габдулла Тукайның тормыш юлын һәм иҗатын өйрәнү максатыннан гимназиянең актлар залында "Тукай шигырьләрен укыйбыз" исемле шигырь укучылар конкурсы узды. Укучылар үзләренең Тукай иҗатын белүләрен һәм яратуларын күрсәттеләр.

      С 21 апреля в МБОУ  Арской гимназии №5 стартовала традиционная весенняя Неделя психологии. Недели психологии — это отличная возможность повысить психологическую грамотность обучающихся, педагогов и родителей, а также создать благоприятную атмосферу в гимназии. Неделя психологии  включает в себя разнообразные мероприятия, направленные на развитие эмоционального интеллекта, укрепление психологического здоровья и улучшение взаимоотношений в классном коллективе.

ВНИМАНИЕ!

Полеты беспилотников над населенными пунктами запрещены, поэтому, заметив или услышав их в любое время суток (звук похож на жужжание модели самолетal. необходимо следовать правилам безопасности.

ДРОН ЭТО СЕРЬЁЗНАЯ УГРОЗА ЖИЗНИ.

Что делать, если ты увидел (услышал) беспилотник?

Необходимо сразу покинуть открытое место и сообщить о приближении БПЛА В службу 112, назвать свое местонахождение, описать дрон и указать направление его полета.

Правила Вашей безопасности:

01. Не паникуй и не наводи панику на других!

02. Прячься под густыми деревьями, потому что они являются лучшим прикрытием от беспилотников.

03. Высаживайся из транспортных средств и держись от них подальше, лучше разбежаться в разные стороны.

04. Избегай скопления людей на открытых площадках.

05. Беги в безопасное место «в змеевидном порядке». Не стоит бежать по одной траектории!

06. Лучшее место для безопасности - это подвалы и укрытие!

07. Если находишься в доме перейди в подвальное помещение.

08. Возьми с собой ранее собранный тревожный чемоданчик: необходимые документы, деньги и банковские карты, лекарства, зарядка для телефона, смена белья и пара бутылок воды 0,5 л.

09. Откажись от использования сотового телефона.

10. Укрытием может стать спасательное термоодеяло из фольги, которое дает отражение для беспилотника и оставляет человека незамеченным.

11. Не публикуй в социальных сетях, мессенджерах и чатах фотографии или видеозаписи работы систем ПВО, которые содержат информацию о местности.

12. Если дрон летит непосредственно на тебя, найди укрытие за второй стеной (например, в ванной). Убегай из машины: на улице ищи укрытие или просто ложись на землю.

ВАЖНО ПОМНИТЬ, ЧТО ЗДОРОВЬЕ И ЖИЗНЬ ВАЖНЕЕ

ИГЪТИБАР!

Торак пунктлар өстенная пилотсыз очкычлар очу тыела, шуна курә аларны тәүлекнең теләсә кайсы вакытында күреп яки ишетеп (тавыш самолет моделе бызылдавына охшаш), куркынычсызлык кагыйдаларин утарга кирак

ДРОН - ТОРМЫШ ӨЧЕН ЖИТДИ КУРКЫНЫЧ

Әгәр син пилотсыз очкыч күргәнсен (ишеткәнсең) икән, нишләргә?

Ачык урынны шундук ташлап, 112 хезмәтена БПЛА турында хәбәр итәргә, үз урыныңны әйтерга, дронны тасвирларга һам аның очыш юнәлешен күрсәтергә кирәк

Сезнен куркынычсызлык кагыйдәләре:

01. Паникага бирелмә, башкаларны паникага салма!

02. Куе агачлар астында качарга, чөнки алар пилотсыз очкычлардан ин яхшы ышык урын булып тора.

03. Транспорт чараларыннан төшеп, алардан ераграк тор.

04. Кешеләр күп жыелган ачык мәйданчыклардан читләш

05. Куркынычсыз урынга "елан сыман" йөгер. Бер траектория буенча йөгерергә кирәкми!

06. Куркынычсызлык өчен иң яхшы урыннар - подваллар һәм ышыклану урыннары!

07. Әгәр өйдә булсаң, подвалга чык

08. Үзең белән элек жыелган тревога чемоданын ал: кирәкле документлар, акча һәм банк карталары, дарулар, телефон ечен зарядка, алмашка кием һәм бер-ике 0,5 л шешә су

09. Кәрәзле телефоннан файдаланудан баш тарт.

10. Яшеренү урыны фольгадан коткаручы термоодеяло була ала, ул пилотсыз очкыч өчен чагылыш бирә һәм кешене сиздермичә калдыра

11. Социаль челтәрләрдә, мессенджерларда һәм чатларда урын турында мәгълүмат булган һава һөҗүменә каршы оборона системалары эшенең фотосурәтләрен яки видеоязмаларын бастырма.

12. Әгәр дрон турыдан-туры сиңа таба оча икән, стена артында (мәсәлән, ванна бүлмәсендә) ышык урын тап. Машинадан йөгер: урамда ышык эзлә яки җиргә ят.

ШУНЫ ИСТӘ ТОТУ КИРӘК: СӘЛАМӘТЛЕК ҺӘМ ТОРМЫШ МӨҺИМРӘК

Бүген, Бөек Җиңү бәйрәме алдыннан, 5 нче Арча гимназиясенең 6А сыйныфында (укытучысы Сибгатуллина Р.Ш.) “Мин сөйләргә телим” дигән рус телендә патриотик чара үткәрелде. Чараның төп максаты - балаларда үз гаиләләре белән, бабалары һәм бабалары тарихы белән кызыксыну уяту. Әзерлек этабында укучыларга гаилә архивларын өйрәнергә, гаилә әгъзаларыннан интервью алырга, иҗади эшләр рәсмиләштерергә тәкъдим ителде. Күп кенә гаиләләрдә ата-бабалары турында тарих буыннан-буынга тапшырыла, аларның әйберләре, бүләкләре, орденнары кадерләп саклана. Ә кемгәдер, үз гаиләсен яхшырак белү өчен, эзләнү-тикшеренү эшләре алып баралар: үзләренең ата-бабаларының исемнәрен хәтер китапларында, махсус тематик сайтларда эзлиләр. Укучылар бүгенге дәрескә үз туганнарының - Бөек Ватан сугышы ветераннарының һәм тыл хезмәтчәннәренең фотоларын, хатларын, бүләкләрен алып килделәр, дулкынланып-дулкынланып үзләренең бабайларының һәм әбиләренең хәрби батырлыклары турында сөйләделәр. 
     Үзеңнең туган ягыңның тарихын белү, ата-бабаларыбызның хәтерен искә алу хәзерге вакытта аеруча мөһим. Бу безнең илебездә яшәүче һәр кешенең изге бурычы. Патриотик рухтагы дәресләр, чаралар яшь буында олыларга, ил сакчыларына ихтирам, хөрмәт, үз халкы өчен горурлык хисе тәрбияли.

Внеурочное занятие «Разговоры о важном» по традиции прошли в понедельник 14 апреля. Его тема – «Гражданская авиация России». Школьники обсудили , что представляет собой гражданская авиация, как началась ее история в России и какое значения она оказывает сегодня на развитие нашей страны.
«Из первых уст» с гражданской авиацией ребят познакомила пилот Мария Владимировна Мироненко. Она рассказала школьникам, что такое гражданская авиация и о том, какие задачи она решает. Также Мария Владимировна поделилась своим опытом: как пришла в профессию, как провела первый полет. Кроме того, она дала ребятам советы, как можно стать пилотом гражданской авиации: какие качества нужно в себе развивать, какие предметы начать изучать еще в школе и в каких образовательных организациях можно получить необходимое образование.
Ученики 1А класса узнали больше об истории авиации, о том, как давно люди начали мечтать о полетах и о том, как эта мечта постепенно осуществилась. С интересом выполнили задание «Полёты в сказочном мире» -верно определив , какой предмет используют для полёта представленные сказочные персонажи .Например , на чём летали Старик Хоттабыч и Баба Яга.

Традиция буенча «Мөһим нәрсәләр турында сөйләшүләр» 14 апрельдә узды. Аның темасы – «Россия Гражданлык авиациясе». Мәктәп укучылары гражданлык авиациясенең нәрсә икәнлеге , Россиядә аның тарихы ничек башлануы һәм аның бүген илебез үсешенә нинди әһәмияте булуы турында фикер алыштылар. Балаларны гражданлык авиациясе белән пилот Мария Владимировна Мироненко таныштырды. Ул укучыларга гражданлык авиациясе нәрсә аңлатуын һәм аның нинди бурычларны хәл итүе турында сөйләде. Мария Владимировна шулай ук үз тәҗрибәсе белән дә уртаклашып профессиягә ничек килүе, беренче очышының ничек узуы турында сөйләде. Моннан тыш, ул балаларга гражданлык авиациясе пилоты булырга әзерләнү өчен киңәшләр бирде: үзеңдә нинди сыйфатларны үстерергә кирәк, мәктәптә нинди фәннәрне өйрәнә башларга кирәклеген әйтте .
1А сыйныф укучылары авиация тарихы, кешеләрнең күптәннән очышлар турында хыяллана башлаулары һәм бу хыялның акрынлап тормышка ашуы турында күбрәк белделәр. «Әкият дөньясында очышлар» биремен кызыксынып үтәделәр —тәкъдим ителгән әкият персонажларының очыш өчен нинди предмет куллануларын дөрес билгеләделәр (мәсәлән , Хоттабыч карт һәм Убырлы карчык нәрсәдә очкан).

     1961 елның 12 апреле – дөнья күләмендә тарихка кереп калган истәлекле дата. Бу көнне космоска кешелек тарихында беренче пилотлы очыш ясалды. Галәмгә беренче мәртәбә юл ачкан тарихи вакыйганы һәм легендар Юрий Гагаринны искә алмаган кеше юктыр.

     Юрий Алексеевич Гагарин 1934нче елның 9 мартында Смоленск өлкәсенең Гжатск районында колхозчы гаиләсендә туган. 1941нче елда урта мәктәпкә укырга керә, ләкин гитлерчылар башлаган сугыш аның укуын бүлә. Сугыш тәмамланганнан соң Гагариннар гаиләсе Гжатск шәһәренә күченә. Анда Юрий урта мәктәптә укын дәвам итә. 1951 елда ул Мәскәү янындагы Люберцы шәһәрендә һөнәри училищены бер үк вакытта эшче – яшьләр мәктәбен тәмамлый. Саратов шәһәрендәге индустриаль техникумда укыганнан соң Саратов аэроклубында, Ырынбур авиация училищесында белем ала. 1957 елдан совет авиациясендә очучы булып хезмәт итә. 1959 елдан галәмгә очарга әзерләнә. 1961 елның 12 апрелендә Юрий Алексеевич Гагарин беренче кеше булып космоска күтәрелә.

     Шул уңайдан гимназиядә “Җиһангирлар” клубы җитәкчесе Хәлил Шәйхенурович Гайнетдинов белән очрашу үткәрелде. Чара бик күңелле узды.