Электронное образование Республики Татарстан

Ватан сугышы башлануга,  СССРда  зурлыгы буенча  икенче урында торган Ленинград шәһәре камалышта кала. 23 немец очкычы Бадаевский складында сакланучы 3 мең тонна икмәкне бомбага тотып 1 сәгать эчендә юк итә. Яшәү өчен көрәш башлана. 1941 нче елның җәй – көз айларында икмәкнең көнлек нормасы  800 граммнан 200 граммга, соңрак 125 граммга кала.  Уналты мең әни иртә таңнан җан башына 125 грамм икмәк өчен озын чиратларда  тора.   872 көн буена  барган ачлык, ялангачлык совет халкының рухын сындыра алмый. Ачлыктан кырылса да,  фашистлар алдында тез чүкми, җиңү язының киләчәгенә ышанып яшәвен дәвам итә. Ә бу немец оккупаннтларының ачуын китерә. Ипи пешерү урыныда,  кешегә дигән икмәкнең бер бөртегенә дә тимичә, ачлыктан үлгән икмәк пешерүче Даниил Иванович Кютиненның батырлыгы үзе генә дә ни тора! Үлгәннән соң  Кютинен Д.И. Ленинград блокадасының хәтер китабына кертелә. 

Блокада икмәгенең ни исе, ни тәме булмаган, дисәләр дә камалышта калучыларның хәтерләрендә ул иң тәмле икмәк булып саклана. 

Мулланур Вахитов исемендәге гимназия укучылары әлеге дата уңаеннан сыйныф сәгатьләре үткәрделәр, Ленинград блокадасы корбаннарын 1 минутлык тынлык белән искә алдылар. “Икмәкне кадерләгез!” дигән стенд ясалды. 

Буыннар алмашынса да,  блокада корбаннарын истән чыгармасак иде. Хәзерге иркен, мул  тормышыбыз өчен Бөек Ватан сугышы корбаннарына, гитлерчылар алдында тез чүкмәгән Ленинград блокадасы халкы алдында бурычлы булуыбызны аңласак иде!
 

Ленинград  1941 елның 8 сентябреннән 1944 елның 27 гыйнварына кадәр - 872 көнгә камалышта кала. Анда яшәүчеләр өчен  бу үлем исе аңкып торган  иң авыр  872 көн була.  Зур шәһәрләрне шулай озак саклауга мисаллар хәтта дөнья тарихында да юк. Шәһәрдә  2,5 миллион кеше кала. Ленинградның тиңдәшсез батырлыгы  тарихка халыкның гаҗәеп кыюлыгы һәм геройлыгы эпопеясы булып  кереп калды.

Камалышның беренче көннәреннән үк  фашистлар шәһәрне вәхшиләрчә бомбага тота башлыйлар. Иң кыены - сугышчыларны һәм шәһәр кешеләрен  азык-төлек белән тәэмин итү. Булган запас тиз арада юкка чыга. 1941 елның  2 сентябреннән  азык-төлеккә карточкалар кертелә. 1941 елның 25 декабреннән Ленинградта яшәүчеләр:   эшләүчеләр -  350 грамм, хезмәткәр, балалар һәм кеше тәрбиясендә булучылар 200 грамм ипи ала башлыйлар. Ашау нормасы биш тапкыр киметелә. Кайгы һәр гаиләгә килә. Әти-әниләренең күз алдында уллары һәм кызлары үлә, балалар ятим кала. Күп гаиләләр тулысы белән үлеп бетәләр. Йортларда, урамнарда, кая карама - үле гәүдәләр, аларны хәтта җирләп тә өлгерә алмыйлар.  Әмма бу ленинградлыларны тез чүктерә алмый.

Камалыштагы шәһәрне коткару өчен  азык-төлек, корал бердәнбер юл - Ладога күле аша  озатыла. Бу - боз каткан күл буйлап узучы данлыклы "Яшәү юлы". Шәһәрдән кешеләрне дә шушы юлдан алып чыгалар. Аннан 152 көн  файдаланалар. Нәтиҗәдә йөз меңләгән ленинградлы ач үлемнән йолып калына. Беренче кыштан соң яз җитә. Ул беренчесенә караганда бераз җиңелрәк була. Шәһәр бирешми. Ул үзен  геройларча яклый. 

Менэ шул хакта буген гимназия укучылары иртәнге якта сыйныф сәгатьләрендә искә алдылар.

Изменения в порядке зачисления детей в первый класс в 2023 году утверждены в Приказе Минпросвещения от 30 августа 2022 года №784.