МУЗЕЙ

1. Музей народного поэта Республики Татарстан Фаниса Яруллина при МБОУ «Школа №103» Ново-Савиновского района города Казани.

Музей открыт 11 декабря 2008 года. Музей посвящен жизни и творчеству народного поэта Республики Татарстан Фаниса Яруллина. Инициаторы создания школьного музея – ученический и педагогический коллектив школы. Дума о создании музея созрела 12 лет тому назад, а для подготовительной работы понадобилось 1 год.

2. История создания музея.

Знакомство и дружба с Фанисом Яруллиным школы №103 началось с 1998 года. В то время Фанис Яруллин проживал в квартире на улице Мусина. Приглашали поэта на разные встречи, творческие вечера, на праздники. Ученический и педагогический коллектив школы участвовал на торжествах 60, 65, 70 –летних юбилеях поэта.

Иногда посетители музея спрашивают нас: «Почему при жизни вы создали музей поэта?» По -  нашему мнению, человека надо уважат при жизни, а не после смерти. Пускай видит и  знает, как он нам близок и как он любим нами.

3. Задачи и цели организации музея:

1. Увековечивание имени любимого и народного поэта Республики Татарстан Фаниса Яруллина.

2. На базе школы №103 проведение республиканских научно - практических конференций, а также продолжение республиканского фестиваля «Дулкыннар» по творчеству Фаниса Яруллина.

4. Экспозиции музея и разделы.

Музей состоит из следующих экспозиций:

 1. Молодость и жизненный путь Фаниса Яруллина.

 2. Творчество поэта.

 3. Награждение государственными градами.

 4. Семья Яруллиных (Спутница жизни - Нурсия апа).

 5. По следам книги «Былинки на ветру»

           А) Миннегуль Рафикова – мать-Тереза.

           Б) Поездка в Америку.

           В) Жемчужинки (Усыновленные и удочеренные дети за рубежом).

В музее имеются около 500 экспонатов. Каждый из них связан с Фанисом Яруллиным – рассказывают о его жизни и творчестве. Самыми дорогими и неоценимыми экспонатами являются:

 - рукописи стихотворений, включающих в себя 1999-2004 года;

 - рукопись рассказа «Үч итеп»;

 - книги с автографом поэта;

 - одежда: рубашка, костюм – брюки, тюбетейка;

 - печатная машинка и ручка;

 - настольная лампа и телефонный аппарат;

 - повседневная домашняя утварь;

 - молитвы и священная книга «Коран» и т.д..

В нашем музее  побывали учителя и учащиеся школ Республики Татарстан, города Казани; учителя из ИРО и т.д..

5. Интересный экспонат.

В музее имеется печатная машинка Фаниса Яруллина. «Когда я был молодым, -рассказывает он, - печатал на этой машинке. Приспособление буквой Т для меня служило пальцами. Это приспособление я ставил на ладонь, потом, его сильно прижимая в ладонь, правую руку полностью забинтовал. Так появились «железные» пальцы для печатания на машинке. Сколько не стучал, они не уставали.

6. Какая ведется работа.

Сейчас идет работа по подготовке смены передвижных экспонатов. Также продолжается работа по изучению начала творческого пути, начиная с 1959-1964 года. Принимаем  посетителей музея, проводим для них экскурсии на государственных языках, на стадии начала  перевод экскурсии на английский язык.

7. Руководитель музея.

 Зиатдинова Нефися Валиахметовна– руководитель школьным музеем Фаниса Яруллина.

Фәнис Яруллин белән безнең 103 нче мәктәп арасында дуслык 10 еллап дәвам итә. Ул вакытта Фәнис абый Мусин урамындагы фатирда тора иде. Без аның белән берлектә төрле очрашулар, кичәләр үткәрдек. Әдип үзе дә мәктәп, укучылар, укытучылар белән бик теләп аралашты.

        Шагыйрьнең 60, 65, 70 яшьлек тантаналы юбилей кичәләрендә укучы – укытучыларыбыз чыгыш ясадылар. “Шагыйрь исән вакытта нинди музей? “Фәнис Яруллин  музее” төшенчәсе ничектер күңелгә ятышсызрак яңгырый”, -  дип әйтүчеләр дә булды. Безнең уйлавыбызча: кешене, бигрәк тә әдипне, исән вакытта зурларга кирәк. Кадерле икәнен белеп, күреп калсын.

Татарстанның халык шагыйре Фәнис Яруллин туган көненә багышлап һәрдаим тантаналы чаралар уза. Анда язучылар, җәмәгать эшлеклеләре, эстрада артистлары белән беррәттән мәктәп укытучылары һәм укучылары катнаша.Әлбәттә, чакырылган кунакларның иң кадерлесе-ул әдипнең тормыш иптәше Нурсөя апа.

Хәзерге көндә Казан шәһәре Яңа Савин районы 103 нче мәктәбе ”Фәнис Яруллин музее” һәм Баулы районы Кзыл-Яр авылы “Фәнис Яруллин музее”  бер максатта булып элемтәдә эшләп килә.

        Музей оештыруның максатлары:

1. Татарстанның халык шагыйре, милләтебезнең яраткан әдибе Фәнис Гатаулла улы Яруллинның исемен мәңгеләштерү;

2. Республика күләмендә 103 нче мәктәп базасында Фәнис Яруллин исемендәге (бары тик Фәнис абый иҗаты буенча) фәнни – гамәли конференцияләр уздыру.

Музей экспозициясе түбәндәге бүлекләрдән тора:

1.     Шагыйрьнең яшьлеге, тормыш юлы.

2.     Әдипнең иҗаты.

3.     Дәүләт бүләкләре белән бүләкләнүе.

4.     Яруллиннар гаиләсе.

5.     “Яралы язмышлар” китабы эзеннән.

            а) Миннегөл Рафикова – татарның Тереза – анасы.

            б) Америкага сәяхәте.

                       в) Дөнья буйлап сибелгән энҗеләр. (Чит илгә уллыкка, кызлыкка алынган балалар.)

          Музейда 550 дән артык экспонат бар. Аларның һәрберсе Фәнис Яруллин  белән бәйле – аның тормышы һәм иҗаты турында сөйлиләр. Бигрәк тә безнең өчен иң кыйммәтле һәм иң кадерле экспонатлар булып Фәнис абыйның кулъязма шигырьләре һәм “Үч итеп” хикәясе, үз автографын куеп биргән китаплары, кигән киемнәре, язган каләмнәре, басу машинкасы, кулланган җиһазлары санала. Биредә һәр әйбер Фәнис абый Яруллинның рухын саклый сыман. Бөтен экспонатлар да Фәнис абыйның үз куллары белән бирелгән әйберләрдән тора.Шуңа күрә без аларны кадерләп саклап кына тотабыз. Фәнис абый үлгәннән соң, Нурсөя апа биргән әйберләр дә бар. Мәсәлән, китаплары, костюм-чалбары...

Мәктәпләрдән, балалар бакчаларыннан килүчеләр өчен төрле тематикага сценарийлар әзерлибез. Музейда төрле язучыларның иҗат кичәләрен оештырабыз. Аны якыннан белгән кешеләр белән шигырьләрен укып, әсәрләрен искә төшереп, матур итеп аралашу кичәләре уздырабыз. Язучының кайсы гына әсәрен алсаң да, теләсә нинди темага кызыклы чара уздырырлык. Ел саен музейда туган көнен зурлап билгеләп үтәбез.

           Музей оештыруда күрсәткән ярдәме өчен Фәнис абыйга (мәрхүм) үзебезнең рәхмәтебезне җиткерәбез.

5. Интересный экспонат.

В музее имеется печатная машинка Фаниса Яруллина. «Когда я был молодым, -рассказывает он, - печатал на этой машинке. Приспособление буквой Т для меня служило пальцами. Это приспособление я ставил на ладонь, потом, его сильно прижимая в ладонь, правую руку полностью забинтовал. Так появились «железные» пальцы для печатания на машинке. Сколько не стучал, они не уставали.

6. Какая ведется работа.

Сейчас идет работа по подготовке смены передвижных экспонатов. Также продолжается работа по изучению начала творческого пути, начиная с 1959-1964 года. Принимаем  посетителей музея, проводим для них экскурсии на русском и татарском языках, на стадии начала  перевод экскурсии на

английский язык. Проводится республиканская научно - практическая конференция имени Фаниса Яруллина, а также республиканский фестиваль «Дулкыннар» по творчеству Фаниса Яруллина.

В нашем музее успели побывать учителя и учащиеся школ города Казани и образовательные организации  Республики Татарстан.