Бүген  Җиңү диктанты яздык. Диктант язучылар 45 минут эчендә 25 сорауга җавап язарга тиеш иделәр. Сораулар шактый җитди һәм катлаулы. Инде нәтиҗәләрен генә көтәсе кала. Ә нәтиҗәләрне https://диктантпобеды.рф/ сайтында белеп булачак. 

Сегодня написли "Диктанта Победы".  В диктанте надо было ответить  на 25 вопросов за 45 минут. Вопросы довольно серьезные и сложные.  Остается только ждать результатов. Результаты будет можно узнать на сайте https:диктантпобеды.рф 

 Бүген мәктәбебездә Газиз Айдарский һәм Сара Садыкованың кызы Әлфия Айдарская булып китте. Ул мәктәп музеена берничә картина тапшырды. Укучыларны үзенең әнисенә багышлап чыгарылган китабы белән таныштырды, Газиз Айдарский һәм Сара Садыкованың иҗаты турында тулы мәгълүмат бирде.  Әти-әнисе белән бәйле якты истәлекләре белән уртаклашты. Укучылар кунакларга үз чыгышларын тәкъдим иттеләр. Истә калырлык җылы очрашу булды. 

 К 139-летию со дня рождения любимого поэта Габдуллы Тукая в нашей школе прошел замечательный вечер. Учащиеся 1-9 классов читали стихи посвещенные к 80- летию Победы.

Сөекле шагыйребез Габдулла Тукайның туган көне уңаеннан мәктәбебездә шигърият кичәсе узды. 1-9 нчы сыйныф укучылары Җиңүнең 80 еллыгына карата шигырьләр укыдылар..

Бүген авыл фельдшеры Гизатуллина Ф.Ф. укучыларны талпан энцефалитын профилактикалау чаралары белән таныштырды. Талпаннар нерв системасын зарарлаучы һәм неврологик бозылулар китереп чыгаручы авыр вируслы авырулар − талпан энцефалиты һәм талпан иксодлы боррелиоз (Лайм авыруы) таратучы булып тора. Инфекцияле талпан тешләүнең нәтиҗәләре төрлечә булырга мөмкин: тулысынча савыкканнан алып, инвалидлыкка һәм үлемгә китерә торган сәламәтлек бозылуга кадәр.

Ничек йоктырырга мөмкин?

Авыруны кузгатучы матдә вирус йоктырган талпанны үзләштерүнең беренче минутларында авыртуны баса торган төкерек белән бергә кешегә күчә:

• урманнарда, урман паркларында, шәхси бакча-яшелчә кишәрлекләрендә һәм хәтта шәһәр паркларында вируслы талпан энцефалиты буенча имин булмаган территорияләрдә булганда;

• хайваннар (этләр, мәчеләр) яки кешеләр талпан керткәндә – киемдә, чәчәкләр, ботаклар белән һ. б. (урманга килмәгән кешеләрнең йоктыруы);

• шулай ук, талпаннарның күпләп һөҗүме вакытында вирус сөтендә булырга мөмкин булган кәҗә (ешрак), сарык, сыер, буйвол чи сөтен ашаганда.  Шуңа күрә имин булмаган территорияләрдә талпан энцефалиты буенча Бу продуктны кайнатканнан соң гына кулланырга кирәк. Шунысын да ассызыклап үтәргә кирәк, чи сөт кенә түгел, аннан әзерләнгән продуктлар: эремчек, каймак һ. б. да йогышлы була.;

• талпан изелгәндә яки тешләгән урынны тараганда вирусны тирегә сөрткәндә.

            .Авыруның төп билгеләре нинди?

            Талпан энцефалиты өчен талпаннарның иң актив чоры белән бәйле язгы-көзге сезонлылык хас. Инкубация (яшерен) чоры ешрак 10-14 көн дәвам итә, тирбәлешләре 1 дән 60 көнгә кадәр җитә.

            Авыру кискен башлана, салкын тию, көчле баш авырту, кискен температура 38-39 градуска кадәр күтәрелү, күңел болгану, косу белән бергә бара. Мускуллар авыртуы борчый, алар еш кына муен һәм иңбашлар, арканың күкрәк һәм бил бүлекләре, очлыклар өлкәсендә урнаша. Яктылыктан курку, күз алмасы авыртуы, йотканда тамак авыртуы һәм аның кызаруы күзәтелергә мөмкин. Авыру үзәк нерв системасы (баш һәм арка мие) зарарланган авыр формалар үсеше белән куркыныч, паралич һәм югары үлем белән бергә бара.

            Талпан боррелиозы вакытында инкубация чоры 2 көннән 32 көнгә кадәр тәшкил итә. Авыру кискен вируслы инфекция буларак барырга һәм салкын тию, температураның аз гына күтәрелүе, баш авырту, хәлсезлек, арыганлык кебек симптомнар белән бергә барырга мөмкин. Талпан үзләштерелгән урында таралучы боҗрасыман кызару барлыкка килә, ул кайвакыт диаметры 60 см га кадәр арта. Талпан боррелиозының куркынычы шунда ки, вирус кешенең күп кенә органнарына һәм системаларына (нерв һәм йөрәк - кан тамырлары системалары, терәк-хәрәкәт аппараты, тире, күз, бавыр, талпан һ.б. органнарга) зарар китерә ала.

Кемнәр йоктыруга дучар?

Яшенә һәм җенесенә карамастан, барлык кешеләр дә йоктыруга бирешә.

Эшчәнлекләре урманга килү белән бәйле затлар – урман сәнәгате хуҗалыклары, геологик разведка партияләре хезмәткәрләре, автомобиль һәм тимер юллар, нефть һәм газүткәргечләр, электр үткәргеч линияләр төзүчеләр, топографлар, аучылар, туристлар аеруча куркыныч астында. Шәһәр халкы Шәһәр яны урманнарында, урман паркларында, бакча-яшелчә кишәрлекләрендә йогышлы авырулар йоктыра.

Талпан вируслы энцефалитыннан ничек сакланырга мөмкин?

Талпан энцефалиты авыруын специфик булмаган һәм специфик профилактика ярдәмендә кисәтеп була.

Специфик булмаган профилактика махсус саклагыч костюмнар (оештырылган контингентлар өчен) яки якасы һәм обшлага аша талпаннар шуышмаска тиешле җайлаштырылган кием куллануны үз эченә ала. Күлмәкнең озын җиңнәре булырга тиеш, аларны беләзек янында резинка белән беркетәләр. Күлмәкне чалбарга, чалбар очларын оекбашларга һәм итекләргә тыгалар. Башын һәм муенын Косынка белән каплыйлар.

            Талпаннардан саклану өчен куркыта торган чаралар – репеллентлар кулланалар, алар белән тәннең ачык урыннарын һәм кием-салымны эшкәртәләр. Препаратларны кулланыр алдыннан инструкция белән танышырга кирәк.

Һәр кеше, бөҗәкләр активлыгы сезонында талпан энцефалитының табигый учагында булганда, вакыт-вакыт үз киемнәрен һәм тәнен мөстәкыйль рәвештә яки башка кешеләр ярдәмендә карарга, ә ачыкланган талпаннарны салдырырга тиеш.

Вируслы талпан энцефалитын специфик профилактикалау чаралары үз эченә ала::

• талпан энцефалитына каршы профилактик прививкалар эндемик учакларда эшләүче яки анда чыгучы аерым һөнәр ияләренә (командировкага җибәрелгәннәр, төзелеш отрядлары студентлары, туристлар, ял итәргә, бакча-яшелчә кишәрлекләренә чыгучы затлар)ясала.;

* серопрофилактика (талпан вирус энцефалиты буенча эндемик территориядә талпан сеңдерүгә бәйле рәвештә мөрәҗәгать иткән затларга дәвалау-профилактика оешмаларында гына үткәрелә).

Имин булмаган территорияләргә эшкә яки ялга чыгучы барлык кешеләргә прививка ясатырга кирәк.

Талпан вируслы энцефалитыннан кайда һәм ничек прививка ясарга мөмкин?

Талпан энцефалитыннан прививканы поликлиникалар, медсанчастьлар, уку йортларының сәламәтлек пунктлары базаларында табиб консультациясеннән соң ясарга мөмкин.

Шуны истә тотарга кирәк: талпан энцефалитына каршы прививка ясату курсын имин булмаган территориягә китәргә 2 атна кала тәмамларга кирәк.

Әгәр дә Сез прививка ясатмасагыз һәм талпан энцефалиты буенча куркыныч имин булмаган территориядә булсагыз һәм талпан сеңгән булсагыз, нишләргә һәм кая мөрәҗәгать итәргә?

Прививка ясатмаган кешеләргә күкерт профилактикасы – талпан энцефалитына каршы кеше иммуноглобулинын талпан эчергәннән соң һәм күрсәтмәләр буенча медицина оешмаларына мөрәҗәгать иткәннән соң 96 сәгать эчендә кертү үткәрелә.

Талпаннарны ничек алырга?

       Моны табибның иң якындагы медицина учреждениесендә эшләү яхшырак, чөнки аны бик сак кына төшерергә кирәк, хоботокны өзмәс өчен, ул суыру чорында бик нык ныгый.

Любой человек должен точно представлять свое поведение и действия в экстремальных ситуациях, психологически быть готовым к самозащите.

Всегда контролируйте ситуацию вокруг себя, особенно когда находитесь на объектах транспорта, в культурно-развлекательных, спортивных и торговых центрах.

Обращайте внимание на подозрительных людей, предметы, на любые подозрительные мелочи, сообщайте обо всём подозрительном сотрудникам правоохранительных органов.

Никогда не принимайте от незнакомцев пакеты и сумки, не оставляйте свой багаж без присмотра. Не подбирайте бесхозных вещей, как бы привлекательно они не выглядели. В них могут быть закамуфлированы взрывные устройства (в банках из-под напитков, сотовых телефонах и т. п.).

У семьи должен быть план действий в чрезвычайных обстоятельствах, у всех членов семьи должны быть номера телефонов, адреса электронной почты. Необходимо назначить место встречи, где вы сможете встретиться с членами вашей семьи в экстренной ситуации.

В случае эвакуации возьмите с собой набор предметов первой необходимости и документы. Старайтесь не поддаваться панике, что бы ни произошло.

Всегда узнавайте, где находятся резервные выходы из помещения. Если произошел взрыв, пожар, землетрясение, никогда не пользуйтесь лифтом.

При взрыве или начале стрельбы немедленно падайте на землю, лучше под прикрытие (бордюр, торговую палатку, машину и т. п.). Для большей безопасности накройте голову руками.

Если вдруг началась активизация сил безопасности и правоохранительных органов, не проявляйте любопытства, идите в другую сторону, но не бегом, чтобы вас не приняли за противника.

Случайно узнав о готовящемся теракте, немедленно сообщите об этом в правоохранительные органы.

Обнаружение подозрительного предмета, который может оказаться взрывным устройством

Категорически запрещается трогать, вскрывать, передвигать или предпринимать какие-либо иные действия с обнаруженным предметом.
Не рекомендуется использовать мобильные телефоны и другие средства радиосвязи вблизи такого предмета.
Необходимо немедленно сообщить об обнаружении подозрительного предмета в полицию или иные компетентные органы.

В общественном транспорте

Если вы обнаружили забытую или бесхозную вещь в общественном транспорте:
Опросите людей, находящихся рядом. Постарайтесь установить, чья она и кто её мог оставить.
Если её хозяин не установлен, немедленно сообщите о находке водителю (кондуктору).

В подъезде жилого дома

Если вы обнаружили неизвестный предмет в подъезде своего дома:
Спросите у соседей. Возможно, он принадлежит им.
Если владелец предмета не установлен, немедленно сообщите о находке в компетентные органы.

В учреждении

Если вы обнаружили неизвестный предмет в учреждении, организации:
Немедленно сообщите о находке администрации или охране учреждения.
Зафиксируйте время и место обнаружения неизвестного предмета.
Предпримите меры к тому, чтобы люди отошли как можно дальше от подозрительного предмета и опасной зоны.
Дождитесь прибытия представителей компетентных органов, укажите место расположения подозрительного предмета, время и обстоятельства его обнаружения.
Не паникуйте. О возможной угрозе взрыва сообщите только тем, кому необходимо знать о случившемся.

На наличие взрывного устройства, других опасных предметов могут указывать следующие признаки:
присутствие проводов, небольших антенн, изоленты, шпагата, веревки, скотча в пакете, либо торчащие из пакета;
шум из обнаруженных подозрительных предметов (пакетов, сумок и др.): это может быть тиканье часов, щелчки и т. п.;
наличие на найденном подозрительном предмете элементов питания (батареек);
растяжки из проволоки, веревок, шпагата, лески;
необычное размещение предмета;
наличие предмета, несвойственного для данной местности;
специфический запах, несвойственный для данной местности.
Обнаружив подозрительный предмет, немедленно сообщите об этом в правоохранительные органы по телефону 02 или 112!

РАЗГОВОРЫ О ВАЖНОМ. Тема: "ГРАЖДАНСКАЯ АВИАЦИЯ РОССИИ"
Основная задача урока — формирование представления об истории и значении гражданской авиации для экономического и социального развития государства, а также знакомство с востребованными профессиями в сфере гражданских авиаперевозок.

 Бүген авыл фельдшеры Гизатуллина Ф.Ф. укучылар алдында "Җенси тәрбия" дигән темага чыгыш ясады.

Балага җенси тәрбияне кайчан бирә башларга? Моның билгеле бер яше һәм кагыйдәсе язылмаган. Балага өч яшь тулды да, ир һәм хатын-кыз нәрсә эшләргә тиешлеген алдыңа утыртып сөйли башларга дигән әйбер юк. Шуңа да җенси тәрбияне бала тугач ук башлау дөрес булыр. Ул әти белән әнисенең бер-берсенә мөнәсәбәтен күрә, алар бер-берсенә хисләрен ничек белдерүен, ир-атның хатын-кыз турында ничек кайгыртуын, хатын-кызның ир-атка карата хисләрен белдертүне күреп үсә. Бу үзе үк баланы тәрбияләү. Бала үсә, сөйләшә башлагач, ул үзенең малаймы яисә кызмы икәнен “ачыклый”. Шул яшьтә кызлар, мисал өчен, мин үскәч әтигә кияүгә чыгам, ди. Алар өчен әти идеаль образ. Бу да нормаль күренеш. Чөнки кыз бала үзен әнисе белән чагыштыра. Әни әтине ярата, ә әти – әнине, миңа да әти белән гыйшык уены уйнарга дигән механизм эшли башлый. 
Белгеч буларак, балаларда мондый күренешкә еш тап булам. Кызлар үскәч әтиләренә кияүгә чыгам, малайлар әниләренә өйләнәм, диләр. Әти кеше кызына син бик матур, мин сине кызым буларак яратам. Хатын-кыз буларак мин әниеңне яратам. Үскәч син үзеңнең ярыңны табачаксың дип аңлату кирәк. 
Секс хакында сораулар бирә башлаган очракта, кыз бала белән әнисе, малайлар белән әти кеше сөйләшү яхшырак. Әгәр дә әти булмаса да, бу темага абыйсы, бабасы белән сөйләшергә мөмкин. Иң мөһиме – бала өчен үрнәк булырдай ир кеше кирәк. 
Нәтиҗә ясап шуны әйтә алам: баланың җенси тәрбиясе әти белән әнинең бер-берсенә мөнәсәбәтеннән тора.

Тотальный диктант - это просветительское мероприятие, в ходе которого каждый может проверить свои знания по русскому языку. Учителя, родители, учащиеся 5-9 классов школы  приняли активное участие в этой акции.

7 апреля «Разговоры о важном» была  посвящена теме "День единения народов России и Беларуси. Союзное государство."

 Россия является одной из ведущих держав и нацелена на диалог и дружеские отношения с другими странами, является активным членом многих
международных союзов и объединений. Россия выступает за многополярный мир, являющийся альтернативой эднополярному. День единения России и Беларуси - значимый праздник для наших народов, который опирается на память и опыт прошлых поколений и знаменует наше общее стремление к будущему.