Гөжләгәндәй бал кортлары
Гөр килә мәктәп алды.
Шат тавышлар: кемнәр, кайда,
Ничек үткәргән ялны?
Кыңгырау да сагынгандыр,
Моң сарылган теленә,
Парта артына чакыра,
Әйдәп белем иленә.

Позади девятый класс, впереди — дорога.
Не одна, а тысяч сто, в общем, очень много.
Мы желаем вам, друзья, тут не ошибиться —
Выбрать именно свою, не остановиться!

Пусть дорога приведет к счастью и успеху,
Будет в жизни ваш труд, а потом удовольствие.
Будет все, чем человек может наслаждаться.
И не стоит ничего, никого бояться!

Ышанабыз сезгә: мәңге кызартмассыз,
Безнен йөзне, туган ил йөзен,
Онытмагыз, һәрчак көтә сезне,
Әти-әниләрегезнеӊ нигезе.
Көтә сезне яңа дөнья,
Олы тормыш сукмагы.
Авырлыклар чыкса әгәр,
Бернидән курыкмагыз.
Ата-ана хакы бик зур,
Онытмагыз үзләрен,
Һәрвакыт та истә булсын,
Алар әйткән сүзләре.
Гыйлем туплау җиңел түгел,
Һаман алга барыгыз.
Ни очраса да юлыгызда,
Кеше булып калыгыз!

      Лагерь-это маленькая жизнь! В течение всей смены в лагере царила атмосфера веселья, суеты, каждый день был полон интересных событий и событий. Традиционно на закрытии лагерной смены дети вспоминают о том, что с ними произошло в течение смены. Сегодня, в последний день лагеря, у детей не было свободного времени. Воспитательницы организовали им замечательное путешествие. После завтрака отправились в райцентр. Сначала играли на площадке перед Домом культуры. Затем  посетили Сармановский музей Великой Отечественной войны и краеведения. После совершили поездку в Ленинский сад. В школе ребят ждал еще один сюрприз. Это любимое ими лакомство  "сладкая вата". Большое спасибо воспитателям - Кадрии Галимзяновне и Гулусе Муллануровне - за то, что подарили детям такой содержательный и веселый день

       Лагерь-ул кечкенә тормыш! Смена буе лагерьда күңел ачу, ыгы-зыгы хөкем сөрде, һәр көн кызыклы вакыйгаларга һәм чараларга бай булды. Гадәттәгечә, лагерь сменасының ябылышында балалар смена дәвамында алар белән булган иң яхшы хәлләрне искә алалар. Бүген, лагерьның соңгы көнендә, балаларның һич кенә дә буш вакытлары булмады. Тәрбияче апалары аларга искиткеч сәяхәт оештырды. Иртәнге аштан соң район үзәгенә юл тоттылар. Башта Мәдәният йорты каршындагы мәйданчыкта уйнадылар. Аннары Сарман Бөек Ватан сугышы һәм туган якны өйрәнү музеенда кунакта булдылар. Кайтыр алдыннан Ленин бакчасына сәяхәт кылдылар. Мәктәптә балаларны тагын бер сюрприз көтә иде. Ул исә аларның яраткан тәм - томы "сладкая вата" иде.  Балаларга менә шундый эчтәлекле һәм күңелле көн бүләк иткән өчен тәрбиячеләргә - Кадрия Галимзяновнага һәм Гөлүсә Муллануровнага -  бик зур рәхмәт!!!

       В большинстве татарских семей дети слушают сказки. Сказки уносят детей в разные миры мечты. Вместе с их героями в лесу живет Лесоруб, оборотень, который, встретившись с Белым Волком, очень хочет помочь падчерице. Разве нет в этих сказках: злые оборотни, обитающие в темном лесу, чудовища, обитающие за горой Каф или в подземельях, многоголовые драконы, высасывающие изо рта огонь и готовые съесть людей, птицы — самородки, летающие паласы, рога, которые выводят столько войск, сколько пожелаешь? Наши ребята, посещающие лагерь "Радуга", тоже любят сказки. Сегодня они сделали костюмы сказочных героев. Получилось очень красиво и оригинально.

       Күпчелек  татар гаиләләрендә  балалар әкиятләр тыңлап үсә. Әкиятләр балаларны төрле хыялый дөньяга алып кереп китә. Аларның геройлары белән бергә  урманда Урман иясе, Убырлы  карчык яшәгәнен беләсең, Ак бүре белән “очрашасың, үги кызга  да бик ярдәм итәсе килә. Чыннан да, ни генә юк ул әкиятләрдә: кара урман эчендә яшәүче явыз убырлы карчыклар, Каф тавы артында яисә җир астындагы биләмәсендә хакимлек итүче коточкыч диюләр, авызыннан ут чәчеп, кешеләрне ашарга әзер торучы күп башлы аждаһалар дисеңме, күз ачып йомганчы теләгән җиреңә илтеп куючы сәмруг кошлар, оча торган паласлар, күпме теләсәң шулкадәр гаскәр чыгара торган мөгезләр дисеңме — барысы да бар. Безнең Салават күпере лагерына йөрүче балалар да әкиятләргә гашыйк. Бүген алар әкият геройларына костюмнар ясадылар. Бик матур һәм оригиналь килеп чыкты.

    15-й день пришкольного лагеря" Салават купере " прошел очень интересно и плодотворно. Сегодня мы отправились на экскурсию в южную часть села Кутемели - территорию, которая в народе называется питомником. День был безветренный, солнечный, очень красивый. Мы познакомились со многими цветами и растениями, наблюдали за летающими над ними бабочками, наткнулись на ягоды. Из лекарственных трав собрали  одуванчик, лягушачий лист, крапиву падуболистную,  полынь, лопух, клевер и др. Также сегодня была проведена беседа о съедобных и ядовитых грибах. Их научились узнавать, рисовали. Еще один день прошел интересно и плодотворно.

      Ландыш Сираев: "Салават купере" мәктәп яны лагереның 15 нче көне бик кызыклы һам нәтиҗәле үтте. Бүген без Күтәмәле авылының көн чыгыш өлешенә - халык телендә Питомник дип йөртелүче территориясенә экскурсиягә бардык. Көн җилсез, кояшлы, бик матур иде. Күп төрле чәчәкләр, үсемлекләр белән таныштык, алар өстендә очучы  күбәләкләрне күзәттек, җиләклеккә тап булдык. Иртәнге аштан соң өйрәнгән дару үләннәреннән тузганак, бака яфрагы, сукыр кычыткан, үги ана яфрагы, наратбаш, әрем, әрекмән, тукранбаш һ.б.үләннәрне; агулы үсемлекләрдән: канлы үлән, тиле бәрән орлыгы, карга күзен очраттык. Шулай ук бүген ашарга яраклы һәм агулы гөмбәләр турында әңгәмә үткәрелде. Аларны танып белергә өйрәндек, рәсемнәрен ясадык. Тагын бер көнебез кызыклы да, нәтиҗәле дә үтте.

  12 июня 1990 года первый Съезд народных депутатов принял Декларацию о государственном суверенитете (независимости) России, в которой было провозглашено главенство Конституции России и ее законов.
Важной вехой в укреплении российской государственности стало принятие нового названия страны – Российская Федерация (Россия), до этого, с 1922 года страна называлась СССР – Союз Советских Социалистических республик. Кстати, именно 12 июня помимо «независимости» Россия обрела и первого Президента уже в 1991 году состоялись первые в истории страны всенародные открытые выборы президента, на которых одержал победу Б.Н. Ельцин. Именно он своим указом в 1994 году придал 12 июня государственное значение, а сам праздник получил название - День принятия декларации о государственном суверенитете России. Позже, для простоты, его стали называть День независимости, затем День России. 
Давайте же мы с вами сегодня поиграем и проверим, много ли мы знаем о нашей Родине - России.

1990 елның 12 июнендә халык депутатларының беренче съезды Россиянең дәүләт суверенитеты (бәйсезлеге) турында Декларация кабул итә, анда Россия Конституциясенең һәм аның законнарының өстенлеге игълан ителә.
Россия дәүләтчелеген ныгытуда илнең яңа исемен кабул итү мөһим этап булып тора – Россия Федерациясе (Россия), моңа кадәр ил 1922 елдан СССР-Совет Социалистик республикалары Берлеге дип атала. Сүз уңаенда, нәкъ менә 12 июньдә, «бәйсезлек» тән тыш, Россия беренче Президентны да алды инде 1991 елда ук ил тарихында беренче бөтенхалык ачык президент сайлаулары узды, аларда б. Н.Ельцин җиңү яулады. 1994 елда нәкъ менә ул үзенең указы белән 12 июньдә Дәүләт әһәмиятен бирә, ә бәйрәм үзе - Россия Дәүләт суверенитеты турында Декларация кабул ителгән көн дип атала. Соңрак - бәйсезлек көне, аннары Россия көне. 
Әйдәгез, бүген сезнең белән  тикшерик әле, без Ватаныбыз - Россия турында күп беләбезме?

  8-й день пришкольного лагеря" Салават Купере". "Личная гигиена. Чистые руки-залог здоровья". Затем мы отправились на холм, расположенный к западу от деревни. Со смотровой площадки открывался прекрасный вид на село Кутемели, поля, леса, расположенные на его берегу, болото старой плотины, озеро Чугермак, небольшой ручей, зернохранилище, технический парк. Мы шли по дороге, а когда возвращались, шли по склону горы. День был очень жарким, мы останавливались, отдыхали в тени деревьев, пили воду, которую брали с собой. 
 После обеда состоялось мероприятие под названием" Театр - Экспромт". Она получилась очень интересной.
[13:57, 08.06.2021] Ландыш Сираев: "Салават күпере" мәктәп яны лагереның 8 нче көне. " Шәхси гигиена. Чиста куллар - сәламәтлек нигезе" исемле әңгәмә үткәрелде. Аннан соң авылның көнбатышында урнашкан Килә тавы дип йөртелә торган калкулыкка сәяхәт кылдык.  Карау мәйданчыгыннан (смотровая площадка) бик матур күренеш ачылды: Күтәмәле авылы, аның кырында урнашкан басу- кырлар, урманнар, иске плотина батынкылыгы, Чөгермәк күле, кечкенә инеш, ындыр табагы, техника паркы уч төбендәге кебек күренә. Барганда юлдан бардык, кайтканда тау итәгеннән кайттык. Көн бик эссе булды, туктап, агач күләгәсендә ял иттек, үзебез белән алган суларны эчтек. 
  Төшке аштан соң " Театр - экспромтом" исемле чара үткәрелде. Ул бик кызык чыкты.

Экскурсия в сельскую библиотеку. Здесь мы окунулись в мир сказок.

Мы берем с собой в дорогу
Своих любимых сказочных друзей.
В трудный час они тебе помогут.
Найти свою мечту и сделать жизнь светлей.

Авыл китапханэсендэ. Экият аша балалар геройларның кылган эшләренә дөрес бәя бирә белергә өйрәнэ, бәйләнешле сөйләм теле, фикерләү сәләте үсэ. Экият, мәкальләр нигезендә балаларда шафкатьлелек, миһербанлылык, дуслык, гаделлек, әдәплелек хисләре, өлкәннәргә карата игътибарлы булу сыйфатларын, туган якка, китапка мәхәббәт хисләре тәрбияләнэ.

5-й день лагеря. На полях села мы продолжили экскурсию по природным объектам. Сегодняшний маршрут: школа - ул. Г. Тукая - озеро Чугермак - ул. Гагарина - детская площадка - школа. 
 Мы обратили внимание на оригинальное расположение домов на улице Гагарина. Поэтому на языке жителей деревни она называется "кривая улица". С одной стороны от деревни находилось хлебное поле, с другой - луг. По пути следования мы наблюдали за травянистыми растениями, цветами, наблюдали за птицей в воздухе, слушали ее щебетание.
 Озеро довольно большое. Берега заросли кедровыми ивами, камышом. Вокруг круга разбросана земляника. На обоих берегах озера рыбачили два человека. Подойдя к озеру, мы наблюдали за поверхностью воды. Окрестности озера живописны. Отличное место для тех, кто хочет отдохнуть на природе. Но, к сожалению, в нескольких местах мы наткнулись на мусор, оставленный отдыхающими.
 По объездной дороге за зернотоком вышли на улицу Гагарина. Остановились на детской площадке села. Поиграв там немного, мы вернулись в школу.

Лагерьның 5 нче көне. Авыл кырында гы табигый объектларга экскурсияне дәвам иттек. Бүгенге маршрут: мәктәп - Г.Тукай урамы - Чөгермәк күле - Гагарин урамы - балалар мәйданчыгы - мәктәп. 
  Гагарин урамында йортларның үзенчәлекле урнашуына игътибар иттек. Шуңа күрә авыл халкы телендә ул  "Кәкере урам" дип йөртелә.   Авылны чыккач, бер якта - иген кыры, икенче якта болын урнашкан. Юллар барганда үләнчел үсемлекләрне, чәчәкләрне күзәттек, һавадагы тургайны күзәттек, аның өздереп сайравын тыңладык.
   Чөгермәк күле шактый зур. Ярында бөдрә таллар, камышлар үскән. Әйләнә тирәсендә җир җиләге таралган. Күлнең ике ярында ике кеше балык тоталар иде. Күлгә якын килеп, су өстен күзәттек. Күл тирәсе матур. Табигать кочагында ял итәсе килгән кешеләргә менә дигән урын. Әмма шунысы кызганыч: берничә урында ял итүчеләр калдырган чүп- чарга тап булдык.
   Ындыр табагы артыннан урап узучы юлдан Гагарин урамына чыктык. Авылның балалар мәйданчыгына тукталдык. Анда бераз уйнагач, мәктәпкә кайттык.

Изучение истории родного края позволяет больше узнать о людях, проживающих на родной земле, познакомиться с ними поближе .

И деревня наша, и родная земля так же дороги и прекрасны для нас.  Поэтому наши ученики уже с младших классов начинают знакомство с памятными местами родного села. Деревни-это и святые места , которые дают кадры, которые служат нашей нации, нашему народу . Пусть деревни будут процветать, нация,народ будут жить, расти и крепнуть.

Туган  тарихын өйрәнү туган җиреңдә яшәгән кешеләр турында күбрәк белергә,   якыннан танышырга мөмкинлек бирә .Туган җиребезнең   авыллары  да  күз    карасыдай  кадерле һәм газиз  безгә. Авыллар милләтебезгә ,  халкыбызга җиң  сызганып  хезмәт итүче  кадрлар  бирә торган изге  урыннар да . Авыллар гөрләтеп  яшәсә ,милләт,  халык  яшәр,үсәр һәм көчәер.