МОЖНО ЛИ ВЫБРАТЬ ПРИЗВАНИЕ ОДИН РАЗ И НАВСЕГДА?

Призвание – это понятие, которое волнует многих людей на протяжении всей жизни. Часто мы задаемся вопросами: Как понять, что это именно твоё? Можно ли выбрать призвание один раз и навсегда? Или же в процессе жизни оно будет меняться? Давайте рассмотрим эти вопросы более подробно.

Призвание можно назвать внутренним обаянием к определенной деятельности, часто приносящей радость и удовлетворение. Это не просто работа или профессия, это то, чем человек хочет заниматься, что вдохновляет и мотивирует его каждый день. Призвание может проявляться в различных формах: от художественного творчества до научной деятельности и социальной работы.

Люди динамичны по своей натуре, их интересы, способности и жизненные обстоятельства могут меняться с течением времени. Например, молодой студент, выбравший карьеру в области экономики, может в какой-то момент прийти к выводу, что его на самом деле тянет в искусство или социальные науки. Порой, даже встречи с вдохновляющими людьми или события могут перевернуть понимание своего призвания. Здесь хочется отметить, что Всероссийский проект «Билет в будущее» помогает подрастающему поколению выбрать свое призвание в раннем возрасте. В рамках проекта школьники знакомятся с разными профессиями, у них еще есть время понять именно чему они хотели бы посвятить свою жизнь. Ведь не зря древний мыслитель и философ Китая – Конфуций говорил: «Выбери себе профессию по душе, и тебе не придется работать ни дня в своей жизни».

Примером того, что можно выбрать свое призвание на всю жизнь является учитель начальных классов гимназии №5 города Урус-Мартан Чеченской Республики Табарак Абдулкеримовна Хамзатова, у которой в сентябре начался 47-й рабочий год.

«Педагогическая философия учителя состоит в том, чтобы отдавать и энергию, и душу детям. Учитель должен видеть в каждом ребенке личность, нераскрывшийся талант, вселить уверенность в свои силы. Ежедневно общаясь с детьми, находить в этом радость и удовлетворение, думать о них, сопереживать их успехам и неудачам и гордиться тем, что тебе доверили самое дорогое – главную ценность общества», – так говорит о своей профессии Табарак Хамзатова.

Эти человеческие качества, видимо, были заложены в Табарак еще с малых лет ее семьей, родителями, которые учили своих детей быть честными и справедливыми, делать добро и относиться к людям уважительно, ценить и беречь все, что создано руками человека. Родилась Табарак в Казахстане. После возвращения семьи на Кавказ, в село Урус-Мартан (ныне город Урус-Мартан), она окончила 8 классов и в 1974 году поступила учиться в Грозненское педагогическое училище – в то время одно из престижных учебных заведений республики, где профессионально велась подготовка будущих учителей начальных классов. На выбор Табарак своей будущей профессии, наверное, как рассказывает она, главную роль сыграл ее отец Абдулкерим. Он работал учителем, а вернувшись на родину, продолжил учить сельских детей такому сложному, но очень интересному предмету, как физика. Отец считал, что учитель – это самая благородная и почетная профессия.

«Урок – это самый важный момент во всем деле обучения и воспитания. Это сложное произведение и в нем важен каждый момент. Подготовка к нему и проведение требуют больших духовных и нравственных сил. И чем больше учитель тратит времени на его подготовку, тем легче проводить урок и результативнее бывает конец. С первого дня своей педагогической деятельности стараюсь придерживаться этих правил», – отмечает Табарак Хамзатова.

Осознавая, что учитель – это олицетворение всего передового и прогрессивного, она на протяжении всей трудовой деятельности ответственно относится к однажды выбранной профессии. Табарак Абдулкеримовна – не только учитель, закладывающий в сознание ребенка, что «ученье – свет», а наставник, помогающий ребенку овладеть навыками письма, чтения, педагог с отличной фундаментальной подготовкой, прекрасно владеющий общей педагогической и психологической культурой, обладающий способностью выходить за рамки традиционных методов ведения урока и воспитательного мероприятия. Вся ее работа подчинена поиску и решению педагогических задач в инновационном режиме. Она умеет побуждать детей к самостоятельному поиску знаний, развивая при этом мышление и творческую активность. Сама, являясь носительницей истинных духовно-нравственных ценностей, Табарак Абдулкеримовна внушает и своим учащимся, что хорошо и можно, а что не принято и запрещается, осуждается в обществе. К вопросам воспитания детей она привлекает и родителей учащихся, проводит с ними беседы, советует, как правильно вкладывать в ребенка нравственные начала, как вырабатывать дисциплину, чувство ответственности за свои поступки.

Рассказывая о своей профессии, Табарак Абдулкеримовна подчеркнула, что учитель играет очень важную роль в жизни каждого человека, все люди проходят через учительские руки.

«С чем можно сравнить ту радость, когда несмелый ребенок-первоклассник, с трудом складывая буквы в слоги, читает самостоятельно первую фразу, или считает до десяти, ста?! А какая радость охватывает и ребенка, и учителя, когда получается у него первая задача или рассказанное стихотворение! Я вместе с детьми радуюсь их хорошим оценкам и огорчаюсь плохим отметкам», – говорит она.

За прошедшие годы много учеников научила Табарак Абдулкеримовна читать и писать. У нее было 14 выпусков. Если посчитать детей, которым она указала правильный жизненный путь, их будет огромное количество! Их много, которые стали достойными людьми, трудятся в различных отраслях и учреждениях района, республики и за ее пределами.

Уроки Табарак Абдулкеримовна планирует четко, ведет очень интересно, ярко и разнообразно. Наглядный материал, широкая индивидуальная работа всегда соединяются ею с творческим трудом учащихся. Удивительное педагогическое чутье, внимание и чуткость в сочетании с необходимой требовательностью помогают учителю планировать свою педагогическую деятельность. Доброжелательный тон, сдержанный такт, разрешение проблемных вопросов с помощью учащихся, использование игровых моментов в процессе обучения – все это способствует тому, что учитель добивается высокого уровня знаний и воспитанности учащихся. Обязательным моментом на уроке являются занимательные игры, что дает также свои результаты. Постепенно дети усваивают, что учение – это серьезный и необходимый, но увлекательный труд, который дается только трудолюбивому и дисциплинированному. А его результат обязательно поощряется, ставится в пример другим. При таком отношении учителя к своим воспитанникам, из них через определенные годы вырастают серьезные ученики старших классов. И, как правило, такие ученики поступают учиться в высшие учебные заведения, и из них получаются хорошие специалисты.

Педагогический труд Т.А. Хамзатовой множество раз был отмечен грамотами и дипломами, среди которых Почетная грамота «За заслуги в сфере образования и добросовестный труд» за подписью бывшего министра просвещения РФ О.Ю. Васильевой, благодарность «За добросовестный труд» Министерства просвещения РФ, грамота «За профессионализм, многолетний добросовестный труд в обучении и воспитании школьников» за подписью мэра города Урус-Мартан А.А. Заурбекова, а также грамоты за подписями начальника управления образования С.А. Сатуева, мэра города Урус-Мартан Р.С. Вагапова, председателя Совета депутатов Урус-Мартановского района С.А. Асуева. В числе наград – дипломы Лауреата республиканского смотра-конкурса педагогических коллективов учреждений образований ЧР (2011 и 2012 гг.) и другие.

Представить только – 46 лет изо дня в день стояла она перед учащимися у классной доски, передавая свои знания подрастающему поколению, обучая детей постигать азы науки! Это ли не подвиг?!

«Учитель – это человек, который ведет ребенка сквозь годы детства, отрочества. Совершает каждодневный незаметный подвиг, отдает детям свои знания, вкладывает в них частичку своего сердца. Без любви к своему делу, без любви к детям невозможно быть хорошим учителем», – говорит Табарак Абдулкеримовна.

В этой школе прошла молодость Табарак, здесь она повзрослела, у нее выросли пятеро детей, подрастают внуки и правнуки. Она сумела и своим детям помочь приобрести профессии по призванию. Анжела окончила педагогический институт, преподает английский язык, Фатима – учитель начальных классов, Анзор – окончил спортивное отделение педучилища, Асламбек – Военно-космическую академию имени А.Ф. Можайского, Анвар – Грозненский нефтяной институт.

Можно ли выбрать призвание один раз и навсегда? Ответ не однозначен: для одних людей это оказывается возможным, для других – нет. Главное – быть открытым к изменениям, исследовать себя и позволить себе развиваться. Познание себя и своих интересов – это постоянный процесс, и это ли не самое большое приключение в жизни? В конечном итоге, призвание – это не просто выбор, это путь к самореализации и счастью. А проект «Билет в будущее» поможет школьникам выбрать свое призвание на всю жизнь.

Һөнәрне бер генә һәм гомерлеккә сайлап буламы?

Тормышта үз урыныңны табу сәләте -ул гомер буе күп кешеләрне борчый торган төшенчә. Без еш кына мондый сораулар бирәбез: сайлаган һөнәреңнең нәкъ менә синеке икәнен ничек аңларга? Һөнәрне бер тапкыр һәм мәңгегә сайлап буламы? Әллә тормыш процессында ул үзгәрәчәкме? Әйдәгез бу мәсьәләләрне җентекләбрәк карыйк.

Чакыруны еш кына шатлык һәм канәгатьлек китерә торган билгеле бер эшчәнлеккә эчке тартылу дип атарга мөмкин. Бу ниндидер эш яки һөнәр генә түгел, бу кешене көн саен илһамландыра һәм мотивлаштыра торган шөгыль. Ул төрле формаларда: әдәби иҗаттан да, фәнни эшчәнлектә дә, социаль эштә дә чагылырга мөмкин.

Кешеләр табигате буенча динамикалы, аларның мәнфәгатьләре, сәләтләре һәм тормыш шартлары вакыт үтү белән үзгәрергә мөмкин. Мәсәлән, икътисад өлкәсендә карьера сайлаган яшь студент ниндидер мизгелдә аны чынлыкта сәнгатькә яки социаль фәннәргә тарта дигән нәтиҗәгә килергә мөмкин. Кайвакыт, хәтта илһамландыручы кешеләр яки вакыйгалар белән очрашулар да үз бурычларын аңлауны кире кайтарырга мөмкин. Биредә үсеп килүче буынга яшьтән үк үз һөнәрен сайларга ярдәм итүче «Киләчәккә Билет» Бөтенроссия проектын билгеләп үтәсе килә. Проект кысаларында укучылар төрле һөнәрләр белән таныша, аларның үз тормышларын нәкъ менә нәрсәгә багышларга теләүләрен аңларга вакытлары бар әле. Кытайның борынгы фикер иясе һәм философы Конфуций: «Күңелеңә хуш килгән һөнәр сайла, шул вакытта сиңа гомереңдә бер генә көн дә эшләргә туры килмәс», – дип юкка гына әйтмәгән бит.

Чечен Республикасының Урыс-Мартан шәһәре 5 нче гимназиясенең башлангыч сыйныфлар укытучысы Табарак Абдулкәрим кызы Хәмзатова да үз һөнәреңне гомерлеккә сайлап алуның бер мисалы булып тора: ул үз һөнәрендә инде 47нче ел эшли.

"Укытучының педагогик фәлсәфәсе энергияне дә, җанны да балаларга бирүдән гыйбарәт. Укытучы һәр балада шәхес, ачылмаган талант күрергә, үз көченә ышаныч уятырга тиеш. Балалар белән көн саен аралашып, канәгатьлек һәм шатлык табарга, алар турында уйларга, аларның уңышлары һәм уңышсызлыклары турында кайгыртырга һәм сиңа иң кадерлесен – җәмгыятьнең төп кыйммәтен ышанып тапшырулары белән горурланырга», – ди Табарак Хәмзәтова үзенең һөнәре турында.

Бу сыйфатлар Табаракка кечкенәдән үк аның гаиләсе, ата-аналары тарафыннан салынгандыр, алар үз балаларын гадел һәм намуслы булырга, игелекле булырга, кешеләргә карата ихтирамлы булырга, кеше кулы белән тудырылган бар нәрсәне кадерләргә һәм сакларга өйрәткәннәр. Табарак Казахстанда туа. Гаиләсе Кавказга, Урыс-Мартан авылына (хәзерге Урыс-Мартан шәһәре) кайткач, ул 8 сыйныфны тәмамлый һәм 1974 елда Грозный педагогия училищесына укырга керә. Бу ул вакытта республиканың иң абруйлы уку йортларының берсе була, анда булачак башлангыч сыйныф укытучыларын профессиональ әзерләү алып барыла. Табаракның булачак һөнәрен сайлауда төп рольне аның әтисе Абдулкәрим уйнагандыр. Ул да укытучы булып эшли, ә туган ягына кайткач, авыл балаларына физика кебек катлаулы, ләкин бик кызыклы фәннәрне укытуын дәвам итә. Әтисе укытучы һөнәрен иң игелекле һәм мактаулы һөнәр дип саный.

"Дәрес-укыту һәм тәрбия бирү эшендә иң мөһим момент. Бу катлаулы эш һәм анда һәр момент мөһим. Аңа әзерләнү һәм үткәрү зур рухи һәм әхлакый көч таләп итә. Укытучы аны әзерләүгә күбрәк вакыт сарыф иткән саен, дәресне үткәрү җиңелрәк һәм ахыры нәтиҗәлерәк була. Педагогик эшчәнлегемнең беренче көненнән үк шушы кагыйдәләрне үтәргә тырышам», – дип билгеләп үтә Табарак Хәмзәтова.

Укытучының барлык алдынгы һәм прогрессив нәрсәләрнең гәүдәләнеше булуын аңлап, ул бөтен хезмәт эшчәнлеге дәвамында бер тапкыр сайланган һөнәренә җаваплы карый. Табарак Габделкәрим кызы – баланың аңына «Гыйлемнең -Яктылык» икәнен аңлатучы гына түгел, ә балага язу, уку күнекмәләрен үзләштерергә ярдәм итүче остаз, бик яхшы фундаменталь әзерлекле, гомуми педагогик һәм психологик культураны яхшы белгән, дәрес һәм тәрбия чараларын алып баруның традицион методлары кысаларыннан чыгу сәләтенә ия булган педагог. Аның бөтен эше инновация режимында педагогик бурычларны эзләүгә һәм хәл итүгә буйсындырылган. Ул балаларны белемне мөстәкыйль эзләргә өнди белә, шул ук вакытта фикерләүне һәм иҗади активлыкны үстерә. Чын рухи-әхлакый кыйммәтләргә ия булган Табарак Габделкәримовна укучыларында да җәмгыятьтә нәрсәләр яхшы һәм ярый, ә нәрсәләр кабул ителмәгән һәм тыелган икәнлегн сеңдерә белә. Балаларны тәрбияләү мәсьәләләренә ул укучыларның ата-аналарын да җәлеп итә, алар белән әңгәмәләр үткәрә, балага әхлакый сыйфатларны ничек дөрес салырга, дисциплина булдырырга, үз гамәлләрең өчен җаваплылык хисе тоярга киңәш итә.

Үз һөнәре турында сөйләгәндә, Табарак Габделкәримовна укытучының һәр кеше тормышында бик мөһим роль уйнавын, барлык кешеләрнең дә укытучы кулы аша узуларын ассызыклый.

"Кыюсыз беренче сыйныф укучысының хәрефләрне көч-хәл белән кушып, иҗекләп, мөстәкыйль рәвештә беренче җөмләне укуын, унга яки йөзгә кадәр санаганда нинди шатлык хисе кичерүен бернәрсә белән дә чагыштырып булмый. Укучының беренче сөйләгән шигыре яки беренче чишкән мәсәләсе га да, укытучыга да нинди шатлык китерә! Мин балалар белән бергә аларның яхшы билгеләренә сөенәм һәм начар билгеләренә кайгырам», – ди ул.

47 ел эчендә Тәбәрәк Габделкәрим кызы күп укучыларны укырга һәм язарга өйрәтте. Аның 14 чыгарылышы булган. Ул дөрес тормыш юлын күрсәткән балаларны санасаң, алар бик күп булачак. Аның укучылары лаеклы кешеләр булып, районның, республиканың һәм чит төбәкләрнең төрле тармакларында һәм оешмаларында хезмәт итәләр.

Дәресләрен Табарак Габделкәрим кызы төгәл планлаштыра, бик кызыклы итеп төрлечә алып бара. Күрсәтмә материал, индивидуаль эш укытучы һәм укучыларның иҗади хезмәте белән бәйләнә. Гаҗәеп педагогик сизгерлек, игътибарлык һәм таләпчәнлек укытучыга үзенең педагогик эшчәнлеген планлаштырырга ярдәм итә. Укытучының игелекле тоны, тыйнак такты, проблемалы мәсьәләләрне укучылар белән бергә хәл итә алуы, укыту процессында уен моментларын куллануы – болар барысы да укучыларның югары белем һәм тәрбия дәрәҗәсенә ирешүенә ярдәм итә. Дәрестә мәҗбүри момент булып мавыктыргыч уеннар тора, бу да үз нәтиҗәләрен бирә. Әкренләп балалар укуның җитди һәм кирәкле, ләкин мавыктыргыч хезмәт икәнен үзләштерә, ул бары тик хезмәт сөючән һәм дисциплиналы кешегә генә бирелә. Ә аның нәтиҗәсе һичшиксез хуплана, башкаларга үрнәк итеп куела. Укытучының үз шәкертләренә шундый мөнәсәбәте булганда, билгеле бер ел аралыгында бу балалардан җитди өлкән сыйныф укучылары үсеп чыга. Һәм, кагыйдә буларак, мондый укучылар югары уку йортларына укырга керә, һәм алардан яхшы белгечләр чыга.

Т.Г.Хәмзәтованың педагогик хезмәте күп тапкырлар грамоталар һәм дипломнар белән билгеләп үтелде, алар арасында РФнең элеккеге Мәгариф министры О. Ю. Васильева имзасы белән «Мәгариф өлкәсендәге казанышлары һәм намуслы хезмәте өчен» Мактау грамотасы, РФ Мәгариф министрлыгының «Намуслы хезмәте өчен» рәхмәт хаты, Мэр имзасы белән «Профессиональлеге, мәктәп укучыларын укытуда һәм тәрбияләүдә күпьеллык намуслы хезмәте өчен» грамотасы бар. Урыс-Мартан шәһәренең мәгариф идарәсе башлыгы С.А.Сатуев, Урыс-Мартан шәһәре мэрлары А.А. Заурбеков, Р. С. Ваһапов, Урыс-Мартан районы депутатлар Советы Рәисе С. А.Асуев кул куйган грамоталары бар. Бүләкләр арасында ЧР мәгариф учреждениеләре педагогик коллективларының республика смотр-конкурсы лауреаты дипломнары (2011 һәм 2012 еллар) һәм башка бүләкләр бар.Начало формы

Ул 46 ел дәвамында көн саен сыйныф тактасы янында укучылар алдында басып тора, үзенең белемнәрен үсеп килүче буынга тапшыра, балаларны фән нигезләренә төшенергә өйрәтә! Бу батырлык түгелме?! "Укытучы-баланы балачак, үсмерлек еллары аша озатып баручы кеше. Көн саен сизелмәслек батырлык күрсәтә, белемнәрен балаларга бирә, йөрәгенең бер өлешен аларга сала. Үз эшеңне яратмыйча, балаларыңны яратмыйча яхшы укытучы була алмыйсың", - ди Табарак Абдулкәримовна.

Табаракның яшьлеге шушы мәктәптә үткән, ул монда үскән, биш баласы үскән, оныклары, оныкчыклары үсеп килә. Ул үз балаларына да һөнәр алырга ярдәм итә алды. Анжела педагогия институтын тәмамлаган, инглиз теле укыта, Фатыйма-башлангыч сыйныфлар укытучысы, Анзор – педучилищеның спорт бүлеген, Асламбәк – А.Ф. Можайский исемендәге Хәрби-космик академияне, Әнвәр – Грозный нефть институтын тәмамлаган.

Һөнәрне бер тапкыр һәм мәңгегә сайлап буламы? Җавап бертөрле генә түгел: кайбер кешеләр өчен бу мөмкин, икенчеләре өчен-юк. Иң мөһиме - үзгәрешләргә ачык булу, үзеңне тикшерү һәм үсешкә юл кую. Үзеңне һәм үз мәнфәгатьләреңне танып белү - ул даими процесс, һәм бу тормыштагы иң зур маҗара түгелме? Ахыр чиктә, дөрес сайланган һөнәр - үз-үзеңне тормышка ашыруга һәм бәхеткә юл. Ә «Киләчәккә билет» проекты укучыларга томышта үз урыннарын дөрес һәм гомерлеккә сайларга ярдәм итәчәк!