УМК

Аңлатма
“Туган телдә сөйләшәбез” укыту –методик ко.мплектыРоссия Федерациясе Мәгариф һәм фән министрлыгының (23.11. 2009)655 нче номерлы боерык нигезендә расланган “Мәктәпкәчә елларга мәгариф системасын үстерү стратегиясе кысаларында балалар бакчаларында балаларга туган телне өйрәтүне ,сөйләм үстерү, әдәби телдә сөйләшү күнекмәләре булдыру юнәлешен тормышка ашырумаксатын күздә тотып төзелде.Ул түбәндәге бурычларны билгели:мәгарифнең төп гомуми белем бирү программасы структурасына федераль дәүләт таләпләре” (алга таба ФДТ.-авт.),Татарстан республикасының 2010-2015
- Балаларны ана телендә дөрес һәм яхшы итеп сөйләшергә өйрәтү;
- Тел системасының фонетик, лексик, грамматик төзелеше дәрәҗәләрен формалаштыру;
- бәйләнешле сөйләм үстерү;
- Тел һәм сөйләм күренешләрен аңлау(тоемлау) сәләте булдыру
ФДТ дә билгеләнгән 4 төп тәрбия юнәлеше үсешенә нигезләнеп,
(1-“Физик үсеш,” 2 “Социаль-шәхси үсеш”, 3-“Танып белү-сөйләм үсеше,”
4- “Нәфис-нәфасәти үсеш”) комплекслы – тематик план төзелде. Ул зурлар төркемендә 40 проектны, мәктәпкә әзерлек төркемендә 32 проектны һәм шул проектлар буенча төзелгән 97 шәр эшчәнлек конспектларын үз эченә ала.
“Минем бакчам”, “Мин яратам сине Татарстан”, “Саулык –зур байлык,” “Исемең матур кемнәр куйган, ” “Кунак булсаң- тыйнак бул” “Исәнме мәктәп, ” “Кояш системасы,” “Дуслык белән көчле без, “Идел буе мозаикасы” һәм башка күп проектлар балалар тормышын чагылдыручы, үсемлек һәм тереклек дөньясына кагылышлы,экологик культура, табигатькә аңлы караш,туган җиргә, телгә мәхәббәт тәрбияләүгә булышлык итүче шигырьләр,әкиятләр, хикәяләр; нәниләрдә кешелеклелек хисләре, үз-үзеңне тоту күнекмәләре, өлкәннәргә хөрмәт тәрбияләүгә, нәрсә – яхшы, нәрсә – начар, үзара дустанә мөнәсәбәтләргә, тормыш куркынычсызлыгы нигезләренә, юл хәвефсезлеге кагыйдәләренә, табигатьтә үз-үзеңне тоту күнекмәләренә кагылышлы эшчәнлекне үз эченә алган. Һәр эшчәнлектә халкыбызның тормыш сынавы аша узган тәрбия җәүһәрләре – мәкаль-әйтемнәр, сынамышлар, табышмаклар, эндәшләр алынды. Ана телебезнең матурлыгы, камиллеге һәм байлыгы гәүдәләнгән әлеге энҗе-мәрҗәннәр балаларның сөйләмен баетуда, тапкырлык-зирәклекләрен тирәнәйтүдә, иҗади фикерләү сәләтләрен үстерүдә ярдәмлек булыр дип ышанып калабыз.
Бу укыту-методик комплектында ФДТ күрсәткән өч белем бирү өлкәсе карала:
-“Танып белү” белем биру өлкәсе табигать, аның үзенчәлекләре, экологик бәйләнешләр белән таныштыру; балаларның ел фасыллары турындагы белемнәрен тирәнәйтү, системалаштыру; нәниләрдә экология бурычларын гамәлгә ашыруны, туган як, өлкәннәр хезмәте турында балаларның белемнәрен тирәнәйтүне максат итеп куя. Шушы максатларны тормышка ашыруга ярдәм итүче зурлар төркемендә30 эшчәнлек, мәктәпкә әзерлек төркемендә 35 эшчәнлек каралган. Балалар белән эшчәнлек сәяхәт, күзәтү, тәҗрибәләр уздыру, төрле уеннар формасында уздырыла.
- “Аралашу” белем бирү өлкәсе нәниләрдә туган телгә мәхәббәт, матур әдәбият әсәрләре белән кызыксыну, авазларны дөрес әйтү, бәйләнешле сөйләм культурасы булдыруга, сабыйларга кара- каршы сөйләшә белү (диалогик сөйләм) күнекмәләрен камилләштерү,сәнгатьле сөйләм чараларын үзләштерүгә булышлык итү бурычларын гамәлгә ашыра. Бу белем бирү өлкәсенә туры килгән, зурлар төркемендә 36 эшчәнлек, мәктәпкә әзерлек тәркемендә 38 эшчәнлек тәкъдим ителә. Авазларны кабатлау, калын һәм нечкә авазларның дифференцациясе һәр эшчәнлеккә өлеш итеп кертелде.Бу өлкәдәге эшчәнлек әңгәмә, сәхнәләштерү, өстәл театры карау, рәсемнәр, картиналар карау, алар буенча хикәя төзү, уен-викториналар; тасвирлау, үз тәҗрибәсеннән чыгып хикәя төзү, хикәяне дәвам итеп сөйләү кебек эш формаларын күздә тота.
- “Матур әдәбият”белем бирү өлкәсе кешеләрне һәрчак яхшыга гына өндәүче, акыллы, тапкыр булырга киңәш бирүче, авыр вакытта югалып калмаска, нык ихтыярлы, батыр йөрәкле булырга өйрәтүче, яшь үзенчәлекләрен искә алып сайланган шигырьләр, хикәяләр, әкиятләрбелән танышуны,балаларныәдәби телдә сөйләшергә өйрәтүне максат итеп куя. Бу белем бирү өлкәсе зурлар төркемендә 31 эшчәнлекне, мәктәпкә әзерлек төркемендә 30 эшчәнлекне үз эченә ала. Эшчәнлек матур әдәбият әсәрләрен уку, эчтәлеген сөйләү, ятлау кебек эш формалары кулланып оештырыла..
Укыту- методик комплектыФДТ дә күрсәтелгән 10 белем бирү өлкәсе: (“Сәламәтлек”, “Физик культура”, Социальләштерү”, “Хезмәт”, “Куркынычсызлык”, “Танып – белү”, “Аралашу”, “Матур әдәбият уку”, “Иҗат”, “Музыка”) буенча куелган бурычларны күздә тотып эшләнде. Һәм алар турыдан-туры бердәм белем бирү эшчәнлеге стуктурасында интегральләштереп бирелде.
Укыту-методик комплектында тупланган материал балалар бакчасы педагогларына балаларның сөйләмен үстерү,тирә - юнь, матур әдәбият әсәрләре белән таныштыру максатында гына түгел рәсем ясау, әвәләү, кул хезмәте, конструкцияләү,эксперимент эшләре, кисеп ябыштыру, музыка, физкультура эшчәнлекләрендә, иртән балаларны кабул итү, саф һавада булу, табигатьне күзәтү вакытында, әти-әниләр белән бердәм эшчәнлектә кулланылыр һәм ныгытылыр дип өметләнәбез.
“Туган телдә сөйләшәбез” - балаларыбызга халкыбызның тел хәзинәсен тирәнтен аңларга, кеше өчен газиз булган туган җиргә, туган телебезгә мәхәббәт, әти-әниләргә, өлкәннәргә карата хөрмәт- итәгать тәрбияләргә, үзләрендә хезмәт сөю, тыйнаклаык, шәфкатьлелек кебек күркәм сыйфатлар булдырырга ярдәм итәр дип ышанасы килә.
Шушы җирдән, шушы туфрактан без.
Китә калсак үзгә бер якка,
Өянкеләр җырлап, таллар елап,
Сандугачлар моңы озата. – дип шагыйрә К.Булатованың шигырен
укыганда, балаларга туган җир, туган туфрак, туган телнең изгелеген, өянкеләрнең кайчан җырлаганын, талларның ничек итеп итеп елаганын, сандугачларның моңы ничек итеп күңелне кузгатканын аңлата алсак без үз максатыбызга ирешкән булырбыз.

УМК в ДОУ
НОВЫЕ ПОДХОДЫ В ОБУЧЕНИИ ДЕТЕЙ ГОСУДАРСТВЕННЫМ ЯЗЫКАМ
В ДОУ РЕСПУБЛИКИ ТАТАРСТАН.

Модернизация Российского образования внесла конструктивные изменения в систему дошкольного образования. На смену традиционным методам организации педагогического процесса ДОУ пришли технологии личностно-ориентированного взаимодействия педагогов с детьми, целесообразной организации развивающей среды, проектно-деятельностного и компетентностного подходов в организации педагогической работы.
Постановлением кабинета Министров Республики Татарстан от 30.12.2010 г. № 1174 «Об утверждении Стратегии развития образования в Республики Татарстан на 2010-2015 г.г. «Киләчәк», в рамках реализации первоочередных мероприятий Стратегии, творческой группой, созданной Министерством образования и науки Республики Татарстан, разработан учебно-методический комплект по обучению детей двум государственным языкам в дошкольных образовательных учреждениях Республики Татарстан.
Новые подходы в обучении детей государственным языкам в дошкольных образовательных учреждениях республики, которые были разработаны экспертами, представил министр образования и науки РТ Альберт Гильмутдинов.«Когда мы проанализировали проблемы в изучении языков, то поняли, что как русский, так и татарский, а в дальнейшем и английский языки преподаются как филологические дисциплины. Это глубочайшая ошибка. Мы хотим сделать так, чтобы язык преподавался как средство общения, как инструмент жизни людей, особенно в младшем возрасте», - заявил глава Минобрнауки РТ.
По его словам, если раньше в преподавании языков доминировали академичность, теоретизированность, то сейчас идет обращение к практике ориентированности, мультимедийности, обучения с помощью игр, сказок, мультфильмов. «Говоря о новой методике преподавания, мы симметрично говорим о русском языке для татароязычных семей и татарском языке для детей из русскоязычных семей. Важно, чтобы все дети хорошо владели обоими языками», - подчеркнул министр.
Планируется, что в Татарстане дети возрастом 4-5 лет должны владеть 62 словами на татарском и русском языках, а уже в 4 классе школы в их словарном запасе должно быть 1167 слов. Премьер-министр республики поинтересовался у участников встречи, почему именно такое количество слов должно быть в арсенале школьников. Как выяснилось, за основу были взяты сложившиеся в мире методики преподавания языков.
Для обучения в детских садах был составлен учебно-методический комплект, куда вошли сборники художественных произведений для воспитателей и родителей, а также комплекты аудио- и видеоматериалов на татарском и русском языках. Cпециально для новой программы было разработано: 5 мультфильмов на татарском языке, 45 анимационных сюжетов, 8 познавательных передач, которые будут транслироваться на канале «ТНВ». На канале ТНВ создана телепередача на татарском языке «Әкият илендә”для детей дошкольного возраста в целях обучения детей разговорной речи. Новый проект предоставляет собой возможность совсем юным телезрителям вместе с родителями изучать татарский язык, начиная с самых его азов.
В каждом выпуске ведущая программы, веселая и заводная Гульчачак, вместе с симпатичными героями, в увлекательной игровой форме знакомит маленьких зрителей с новыми словами, культурой и традициями татарского народа. Важнейшими элементами программы являются интерактивные развивающие задания, которые вовлекают в тематические игры как детей в студии, так и малышей у телеэкранов, что способствует развитию речи, словарного запаса, а главное — интереса к изучению татарского языка и формированию основ поликультурной личности.
В телепередачах использованы новые развивающие образовательные технологии изучения татарского языка как средства общения. Хронометраж программы — 10 минут, что соответствует оптимальной продолжительности просмотра телепередачи, рекомендованной детскими специалистами. Программа подготовлена по заказу Министерства образования и науки Республики Татарстан при содействии Республиканского агентства по печати и массовым коммуникациям.
Смотрите новую программу «Әкиятилендә» с 5 февраля по по воскресеньям в 9:30 на телеканале ТНВ! Если же у вас нет возможности посмотреть телевизионную версию передачи, тогда вы cможете увидеть или скачать выпуск передачи «Әкиятилендә» на сайте Министерства образования и науки Республики Татарстан.
Кроме того, на татарский язык было переведено 58 популярных мультфильмов, создан комплект из 3 дисков с музыкальными сказками и детскими песнями.

УМК в ДОУ

В рамках реализации Стратегии развития образования в Республике Татарстан на 2010 - 2015 годы творческой группой, созданной Министерством образования и науки Республики Татарстан (далее - МО и Н РТ), разработаны новые учебно-методические комплекты по обучению детей двум государственным языкам в дошкольных образовательных учреждениях (далее - УМК) на основе современных эффективных образовательных технологий.

 УМК включают в себя:

- комплект по обучению детей-татар русскому языку (учебно-методические пособия, рабочие тетради, демонстрационный, раздаточный материал к занятиям, сборник художественных произведений для чтения детям на русском языке, аудио-видеоматериалы мультимедиа);

- комплект по обучению русских детей татарскому языку (учебно-методические пособия, рабочие тетради, демонстрационный, раздаточный материал к занятиям, сборник художественных произведений для чтения детям на татарском языке, анимационные сюжеты);

- региональную основную общеобразовательную программу дошкольного образования (на татарском и русском языках) в соответствии с федеральными государственными требованиями к структуре основной общеобразовательной программы дошкольного образования;

- комплект для детей старшего дошкольного возраста по обучению грамоте (рабочие тетради, методические рекомендации для воспитателей, методическое пособие для воспитателей и родителей).

 Для обеспечения современного уровня организации языкового пространства обучения детей татарскому и русскому языкам разработаны мультимедийные ресурсы нового поколения:

- новые мультфильмы по произведениям татарских писателей на татарском языке (объединения "Татармультфильм");

- 8 мультфильмов студии "Союзмультфильм", переведенные на татарский язык;

- музыкальные сказки и детские песни на татарском языке по произведениям Луизы Батыр-Булгари на 3 CD дисках (Африка хикмэтлэре", "Хэрефле шакмаклар", "Биилэр итек-читеклэр");

- аудиозаписи татарских народных танцевальных мелодий "Шома бас" для детей с 3 до 7 лет, на CD-диске.

 В целях творческого и социально-личностного развития ребенка, формирования интереса к изучению татарского языка, национальных традиций и культуры татарского народа разработан цикл телевизионных передач для детей дошкольного возраста на татарском языке "Экият илендэ" ("В мире сказок").

 Трансляция цикла телепередач Государственной телерадиокомпанией "Новый век" начнется еженедельно по воскресеньям с 5 февраля (время эфира 9.30 ч.).

 Новые УМК предназначены для дошкольных образовательных учреждений и должны быть распределены в соответствии с разнарядкой ( инструкция в приложении 1).

       На основании этого в детском саду созданы условия для внедрения УМК:

 - изучили документы

 - прошли обучение русскоязычные педагоги

 - получили пособия и рабочие тетради

 - оборудовали кабинет для просмотра мультфильмов на татарском языке (экран, проектор, ноутбук)