ТУБЕРКУЛЕЗ

Туберкулез – заразное и очень опасное заболевание. В отличие от других инфекционных заболеваний, оно имеет хроническое течение, что многократно повышает риск заразившихся.

Заражение

Возбудитель туберкулеза – микобактерия туберкулеза, или «палочка Коха». Источником инфекции являются больные активной формой туберкулеза люди и животные (крупный рогатый скот, козы, собаки). Чаще всего, заболевание передается воздушно-капельным путем. Возможны также воздушно-пылевой, контактный, пищевой механизмы передачи, а также заражение ребенка во время внутриутробного развития или в процессе родов. Наиболее опасными являются больные туберкулезом легких с наличием бактериовыделения. За сутки больной может выделить миллиарды бацилл, поэтому важно соблюдать правила личной гигиены всем больным. Развитию туберкулеза способствуют факторы, ослабляющие защитные силы организма: переутомление, продолжительное чрезмерное волнение (стресс), неполноценное питание, а также хронические болезни: заболевания легких, сахарный диабет, язвенная болезнь желудка и 12-перстной кишки, длительное курение и злоупотребление алкоголем.

Как протекает болезнь?

Туберкулез первоначально может протекать как обычная простуда, пневмония, а иногда даже бессимптомно, поэтому особое значение имеет профилактика и раннее выявление этого заболевания. Необходимо помнить, что эта коварная инфекция вызывает поражение всех органов и систем организма.

Профилактика туберкулеза

Существуют специфические и неспецифические методы профилактики туберкулеза.

В первую очередь, это прививки против туберкулеза вакциной БЦЖ и флюорографическое обследование органов грудной клетки. Не привитые дети подвергаются большому риску заражения туберкулезом.

Специфические методы профилактики туберкулеза включают: проведение противотуберкулезных прививок (вакцинацию и ревакцинацию БЦЖ). Вакцинация БЦЖ в нашей стране проводится всем здоровым новорожденным  на 3-7 день жизни, непосредственно в родильном доме, а ревакцинация – детям в возрасте 7 лет.

Ежегодно, детям и подросткам до 18 лет проводят пробы Манту. Этот метод позволяет выявить факт инфицирования ребенка туберкулезом и вовремя предпринять необходимые действия. Профилактический медицинский (флюорографический) осмотр проводится лицам в возрасте 15 и 17 лет. Взрослое население подлежит профилактическим медицинским осмотрам в целях выявления туберкулеза не реже 1 раза в 2 года. Однако есть  группы населения, которым флюорография должна проводиться  чаще – раз в год или даже раз в полгода. Один раз в год флюорография проводится работникам детских и подростковых учреждений, лицам, деятельность которых связана с производством, хранением, транспортировкой и реализацией пищевых продуктов, коммунальным и бытовым обслуживанием населения, медицинским работникам, а также больным с заболеваниями, снижающими противотуберкулезную защиту: заболевания легких, сахарный диабет, язвенная болезнь желудка и 12-перстной кишки. Два раза в год флюорография проводится военнослужащим срочной службы, лицам, находящимся в местах лишения свободы, лицам, инфицированным вирусом иммунодефицита, а также находящимся в контакте с больными туберкулезом. Кроме этих методов выявления туберкулез обнаруживается при обращении за медицинской помощью.

Где  можно пройти флюорографию?

В поликлинике  по месту жительства, при наличии паспорта и страхового полиса. При этом необходимо помнить, что своевременно пройденное флюорографические обследование – залог  раннего выявления туберкулеза и, в конечном итоге, первый шаг к выздоровлению.

К   неспецифическим методам профилактики туберкулеза  относят:

- Мероприятия, повышающие защитные силы организма (рациональный режим труда и отдыха, правильное полноценное питание, отказ от курения и употребления алкоголя, закаливание, занятия физкультурой и др.);

- Меры, оздоравливающие жилищную и производственную среду (снижение скученности и запыленности помещений, соблюдение режима проветривания).

Берегите себя и своих близких!

ФБУЗ  «Центр  гигиены  и  эпидемиологии в  Республике Татарстан (Татарстан)»

Туберкулез белән авыручыларның яртысы – тәмәке тартучылар

24 март – Туберкулезга каршы көрәш көне. 1882 елның шушы көнендә Берлинда табиб Роберт Кох туберкулез авыруын тудыручы микроб хакында ачыш ясавын игълан иткән. Хәзерге заманда да бу йогышлы авыру кешелек өчен зур зыян китерә.Үлемгә китерүче йогышлы авырулар арасында, ВИЧ һәм СПИДтан кала, туберкулез – икенче урынны алып тора.

Туберкулёз турында безгә Татарстан Республикасы Гигиена һәм эпидемиология үзәгенең эпидемиологик күзәтүне тәэмин итүче бүлек мөдире, Татарстанның атказанган табибы Минзәлия Хәкимҗанова сөйләде.

– Минзәлия ханым, бу йогышлы чир ничек иярә?

– Инфекциянең чыганагы булып туберкулез микобактерияләрен бүлеп чыгаручы – авыру кешеләр яки хайваннар тора. Туберкулез микроблары, авыру кешедән сәламәт кешегә күп очракта тын юллары аша йога. Кеше йөткергәндә, төчкергәндә, хәттә сөйләшкәндә дә микроб төкерек аша һавага бүленеп чыга һәм шул ук һаваны сулаучы сәламәт кешенең тын юлларына үтеп керә. Кайбер очракта микобактерияләр азык аша да керергә мөмкин. Авыру кешенең  какырыгы белән бүленеп чыккан микроб таякчыклары  кипкән очракта да үзенең зыян китерү мөмкинлеген югалтмый. Таякчыклар тузан белән һавага күтәрелеп,  әйбергә, стенага, мебельгә куналар һәм шушы тузанлы һәм микроблы һаваны сәламәт кеше сулаган очракта – аның авыру ихтималы арта. Шуңа күрә, авыруның һәм аның гаиләсенең шәхси гигиена таләпләрен белүе, аны  саклавы, өен чиста тотуы бик мөһим.  Медицина мәгълүматларына караганда, туберкулез белән авыручы кеше  уртача 10-15 кешегә үзенең чирен йоктырырга мөмкин. Организмның туберкулез таякчыкларына каршы тора алу сәләте,  кешене  авырып китүдән саклап кала ала, шуңа күрә дә авыру  5-15 процент очракта гына  килеп чыга, ә  калган очракларда  стериль булмаган иммунитет барлыкка килүе  ихтимал.

– Ә тагын нинди куркыныч факторлар бар?

– Чиргә каршы торучанлык гомер буена үзгәреп тора. Яшәү, эш урынының санитария таләпләренә туры килмәве, начар һәм тәртипсез туклану, эчкечелек, тәмәке тарту, наркомания, ВИЧ инфекциясе һәм башка төрле (ашказаны һәм уникеилле эчәк җәрәхәте, шикәр авыруы, үпкәләрнең хроник авыруы, иммунитет-организмның каршы торучанлыгы җитмәү) чирләр – туберкулез авыруы килеп чыгуга уңай шартлар тудыручы сәбәп булып саналалар.

– Туберкулез үзен ничек сиздерә?

– Туберкулез авыруы төрлечә башланырга мөмкин. Кайбер очракта ул сиздерми генә акрынлап башлана: салкын тию, үпкә ялкынсынуы кебек, кайбер очракта симптомнарсыз да үтә. Шуңа да чирне булдырмау чаралары куллану  һәм вакытында табибка күренү аеруча мөһим. Инфекция барлык әгъзаларга һәм тулаем организмның үзенә зур зыян сала. Кызганычка, тиешле дәвалану узмаганда, туберкулез белән авыручыларның өчтән ике өлешенең гомере тиз арада аянычлы тәмамлана.

– Бу чир кемнәр өчен аеруча куркыныч?

– Туберкулез беркемне дә әйләнеп үтмәскә мөмкин. Еш кына туберкулез белән яшьләр дә  авырый. Балаларның иммун системасы җитәрлек дәрәҗәдә  нык булмау сәбәпле, аларда әлеге чир тагын да авырдан уза. Аеруча ике яшькә кадәрге балалар инфекцияне авыр кичерәләр, аның бөтен организмга таралуы, милиар туберкулез, туберкулез менингиты һәм сепсис китереп чыгаруы  ихтимал.  ВИЧ белән авыручыларда, туберкулез барлыкка килү куркынычы 20-25 тапкырга артыграк. Тәмәке тарту да зыянлы. Фәнни исбатлауларга караганда, туберкулез белән авыручыларның яртысы – тәмәке тартучылар.

– Ә нинди профилактика чаралары күрергә кирәк?

– Ике төрле алым бар: беренчесе – туберкулезга каршы прививка. Беренче мәртәбә  БЦЖ-прививкасы балага тугач ук, бала тудыру йортында ясала, соңрак Манту реакциясенең нәтиҗәсенә карап, яңадан кабатлана. Икенчесе – сәламәт тормыш рәвеше алып бару, вакытында  дөрес туклану, тәмәке тартмау, аракы-шәрәб кулланмау. Узган гасырда фтизиатрлар җитәрлек тукланган кеше туберкулез белән авырмаячак дигәннәр. Шуңа да еш ашау мөһим. Моннан кала, вакытында флюорография үтәргә кирәк. Флюорография бер яктан авыруны башлангыч чорында ук ачыкларга мөмкинлек бирсә, икенче яктан аның ярдәмендә башка төрле авыруларны: үпкә ялкынсынуы, үпкә рагы, киста, яман булмаган шешләр һ.б. кебек авыруларны  да ачыкларга була.

– Флюорографияне кайда үтәргә?

– Флюорографияне туберкулезга каршы көрәш диспансерларында, шәһәр һәм район сырхауханәләрендә үтәргә була. Моның өчен үзең белән паспорт һәм медицина полисы булуы мөһим.